ابلاغ اجرای قانون اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی با 8 ماه تاخیر
جمعه ۳۰ تير ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۳۹
در گفت‌وگوی تفصیلی با خراسان‌تایم مطرح شد
تکلیفی به نام آتش‌به‌اختیار
حجت الاسلام و المسلمین تابعی: مفهوم آتش به اختیار این است که انسان در جامعه از خود در مورد مسائل مختلفی که در اطرافش می‌گذرد، سلب مسئولیت نکند و در مقابل آن‌ها احساس مسئولیت کند.
حجت الاسلام و المسلمین تابعی رئیس نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در گفتگو تفصیلی با خبرنگار گروه اجتماعی خراسان‌تایم از شبهات بوجود آمده در این موضوع می‌گوید.
خراسان‌تایم: پس از طرح مفهوم آتش به اختیار در عرصه فرهنگی توسط مقام معظم رهبری، شبهاتی در خصوص معنای این مفهوم و حدود آن ایجاد شده است؛ به عنوان سوال نخست از دیدگاه حضرتعالی، مقصود از مفهوم آتش به اختیار چیست؟
تابعی: مفهوم آتش به اختیار این است که انسان در جامعه از خود در مورد مسائل مختلفی که در اطرافش می‌گذرد، سلب مسئولیت نکند و در مقابل آن‌ها احساس مسئولیت کند. وظیفه هرشخص می‌تواند در حد یک تذکر و یادآوری باشد ولی زمانی می‌شود که امور در مسائل بزرگ‌تر و حیاتی‌تر اتفاق می‌افتد و در این حالت رفتار قبل، پاسخ‌گو نیست و باید جدی‌تر اقدام کرد. من نمونه بارز آتش‌به‌اختیار بودن را در شخصیت شهید چمران می‌بینم. که در چند جبهه فعالیت کرد و در زندگی با برکت خود هیچ‌وقت به هیچ شخصی باج نداد. آتش‌به‌اختیار بودن را می‌توان نوعی امر به معروف و نهی از منکر دانست که اصل امور است. امر به معروف و نهی از منکر یک مسئولیت همگانی و عمومی است و مسئولیتی است که همگان باید نسبت به انجام آن احساس مسئولیت کنند.
خراسان‌تایم: آیا طرح مفهوم «آتش به اختیار» از سوی رهبری تازگی دارد؟
تابعی: فکر می‌کنم که ممکن است واژه، واژه جدیدی باشد ولی اصل و مفهوم آن بسیار تکرار شده است. رهبری بارها و بارها در عناوین متعدد مانند افسران جبهه جنگ نرم و خط مقدم در حوزه جنبش نرم افزاری، به این مفهوم اشاره کرده‌اند. افرادی دنبال بهانه می‌گردند و فکر می‌کنند که این مفهوم جدیدی هست. در این مورد باید هرکسی به وظیفه خود،به‌درستی عمل کند و اتفاقاً فراتر از وظیفه خود عمل کند. چون اگر کسی بگوید من وظیفه دارم و به وظیفه خود به خوبی عمل می‌کنم و به شخص دیگری کاری ندارم، اصلا انقلاب اسلامی ایران اتفاق نمی‌افتاد. اگر اینطور فکر می‌کردیم که اصلاً جوانان ما به جبهه نمی‌رفتند. ولی مردم طبق فرمایشات امام راحل (ره) احساس تکلیف کردند و به جبهه رفتند. اگر آن‌طور بود همه نظاره‌گر بودند .
خراسان‌تایم: عدم تلقی هرج و مرج از مفهوم آتش به اختیار را توضیح دهید؟
تابعی: ممکن است زمانی به یک فرد، درمورد تصحیح هر اموری تذکر می‌دهیم و یا حرفی می‌زنیم، اما به هر حال ما و کسانی که این عمل را در حوزه‌های مختلف انجام می‌دهند باید رفتارشان کاملا مبتنی بر دانش، آگاهی و اخلاق باشد. همه ملزم به رعایت همه این ویژگی‌ها هستند.
خراسان‌تایم: آیا در مفهوم آتش به اختیار مرزهای اخلاقی و قانونی شکسته می‌شود؟
تابعی: کسانی که در مسئولیت های مهم و پست های حیاتی مانند یک مدیر، یک وزیر، یک وکیل و غیره در مراکز مختلف قرار می‌گیرند، باید به مقوله آتش‌به‌اختیار بودن بسیار توجه کنند. عوامل موثر در تاریخ را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد، زمان و انسان. از این نکته می‌توان اهمیت مسئولیت برای هر شخص در اداره جامعه را متوجه شد. در روابط اجتماعی همیشه باید به راس هرم توجه کرد که می‌تواند رویکرد مثبت یا منفی داشته باشد و تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات حیاتی و اساسی از آن نشئت می‌گیرد. طبق جمله که مقام معظم رهبری که فرمودند هر کاری باید پیوست فرهنگی داشته باشد، در اقتصاد و سیاست و در همه مقوله‌ها بدون فرهنگ امور به درستی پیش نمی‌رود. به عنوان مثال اگر در یک فیلم و یک کتاب فقط محوریت هنر باشد و فرهنگ را در نظر نگیریم کار ارزشمندی را انجام نداده‌ایم و بیهوده است.
خراسان‌تایم: وقتی این سخن در جمع دانشجویی ابراز می‌شود یعنی مخاطب آن تنها دانشجویان و اساتید هستند؟
تابعی: این دستور کارها براساس پرسش‌هایی است که خود دانشجویان و مردم دارند. شما ببینید محوریت این فرمایشات حضرت آقا چیست؟ چه کسانی هستند که در دیدار با مقام معظم رهبری در این مورد درخواست داشتند؟ رهبر انقلاب فرمودند: اگر شما در محدوده مشخص، مشکلات را تشخیص دادید و تشخیص این امر در تخصص شما بود، حق عمل دارید. مثلا در دانشگاه‌ها اگر دانشجویان متوجه خطاهایی واضح شوند و اطلاعات و آگاهی کافی را برای مقابله با آن را داشته باشند، می‌توانند خودشان اقدام کنند و همیشه نباید منتظر نشست تا مسئولین برای حل آن مشکلات تصمیم بگیرند و یا فرد یا گروهی به دادمان برسد. خودمان اگر صلاحیت تصمیم‌گیری و انجام امور را داشته باشیم، می‌توانیم به‌طور شخصی و یا گروهی با آن مقوله مقابله کنیم. مخاطب این صحبت می‌تواند عموم مردم باشد ولی مخاطبان اصلی صحبت کسانی هستند که خودشان از مسئولین بالاسری خود توقع و انتظار دارند و می‌گویند چرا وضع حجاب و عفاف به این شکل است؟ چرا ناهنجاری وجود دارد و چرا هنجارشکنی است؟ اگر اینطور است شما خود هم باید وارد کار شوید و با برنامه‌ریزی مشکلات را حل کنید. به‌نظر من مخاطب اصلی این صحبت نسل جوان است. اگر نسل جوان این امر را در زندگی خود رعایت کنند و خودشان نهی از منکر کنند، به‌یاری خداوند جامعه رو به پیشرفت خواهد رفت.
خراسان‌تایم: محیط‌های علمی و آموزشی ما به شدت محیط‌های غرب زده‌ای هستند، از سر فصل‌های علوم انسانی بگیرید تا خود فضای دانشگاه، به نظر می‌رسد «آتش به اختیار» در وهله اول باید در خود دانشگاه پیدا شود. همان چیزی که سال 60-61 امام خمینی(ره) در قالب انقلاب فرهنگی انجام دادند. نظرتون در مورد توجه به این امر در دانشگاه ها چیست؟
تابعی: من همچنان مخاطب این سخن را بیشتر دانشگاه‌ها می‌دانم. دانشگاه‌ها حدود۱۴۰ یا ۱۵۰ نفر هیئت علمی دارند. از این تعداد افراد پیگیر انگشت شمارند. افرادی هستند که می‌آیند و حقوق های بالا می‌گیرند ولی آن‌طور که باید سر موقع به وظایف خود عمل نمی‌کنند. با تمام احترامی که برای اساتید قائلم ولی چون دانشگاه محیط فرهنگی‌ای است، نباید شاهد اینطور کم‌کاری‌ها و اتفاقاتی در آن‌ها باشیم. چون دانشجویان با این امر مستقیم سر و کار دارند، خود مسئول انجام امر به معروف و نهی از منکر هستند و خود باید در این مسئله آتش‌به‌اختیار باشند و به آن‌ها تذکر دهند.
خراسان‌تایم: گمان نمی‌کنید که کمی بدبینانه است و شاید واقعاً پخش ربنای شجریان مطالبه عمومی مردم باشد؟ چرا ما فکر می‌کنیم چون یک قشر روشنفکر اپوزیسیون این درخواست را دارند بقیه مردم این درخواست را ندارند؟
تابعی: خیلی وقت‌ها پیش از آنکه این یک مطالبه باشد یک بهانه است. ممکن است نفس یک عمل و یا یک آواز خوب و جایز باشد ولی وقتی این امر جایز را نسبت به یک فرد قضاوت بکنیم و در نظر بگیریم که در چه جایگاهی قرار دارد، این مقوله با مشکل برمی‌خورد و جایز نیست. گاهی اوقات این فرد خودش خیلی از مسائل را به درستی رعایت نمی‌کنند، بدیهی است که این امر خیلی از موضوعات دیگر را هم تحت و شعاع خود قرار دهد.
خراسان‌تایم: این دغدغه وجود دارد که همیشه گروهی خودسر در هر دو جناح از واژه "آتش به اختیار" سوءاستفاده می‌کنند و گاها این مفهوم دچار بدفهمی می‌شود، برای جلوگیری از این سوءاستفاده‌ها چه می‌توان کرد؟
تابعی: هر زمان که واژه جدیدی وارد دایره لغات می‌شود، طبیعی است که در ابتدا دارای ابهامات و کج‌فهمی‌های از سوی همگان است. همگان آن را براساس سلیقه‌های شخصی خود معنی می‌کنند، که ممکن است اشتباه باشد.
کلمات کليدی: خراسان‌تایم , آتش به اختیار , تابعی