خراسان تایم - تغییرات برگشت‌ناپذیر اقلیمی بیرجند

دکتر جواد مکانیکی: نسبت به 50 تا 60 سال اخیر در دوره خشک‌سالی به‌ سر می‌بریم.

دکتر جواد مکانیکی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خراسان‌تایم در موضوع تغییرات آب‌و‌هوایی و منطقه کشور و مشخصا استان خراسان‌جنوبی گفت: گرمایش کره زمین بحثی است که همچنان دانشمندان در سطح جهان در این زمنیه مطالعه می‌کنند و در این زمینه هنوز کسی نمی‌تواند به قطعیت نظر دهد. این تحقیقات در موضوع پدیده گرم‌شدن سطح کره زمین است، چون در تعریف اقلیم نمی‌توان منطقه خاصی را مد نظر گرفت و باید به طور کلی مناطق و شرایط را به طور گسترده و وسیع تعمیم داد. گرم شدن و تغییر آب‌و‌هوا و خشک‌سالی به مناطق شرقی کشور و شهر بیرجند و یا در حالت کلی تر به سطح کشور و دورن مرزهای ایران بستگی ندارد.
مکانیکی ادامه داد: این پدیده‌ای است که در سطح جهانی اتفاق افتاده است و تمام مناطق جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است. عوامل مشخص را نمی‌توان در این امر تاثیرگذار دانست. کشور ایران و مشخصا استان خراسان‌جنوبی از این قضیه مستثنی نیست.
وی در زمینه گرم‌شدن کره زمین بیان داشت: "گلوبال ورمینگ" یا پدیده گرم شدن کره زمین این استان را هم مانند مناطق دیگر جهان دچار دست‌خوش و تغییرات آب و هوایی کرده است. استان خراسان‌جنوبی به دلیل این‌که از دیرباز پتانسیل خشک‌سالی و کمبود آب را به دلایل خاص جغرافیایی داشته است، بیش‌تر تحت تاثیر پدیده گرم‌شدن سطح کره زمین بوده است. البته منشا همه این عوامل، عوامل انسانی است و به‌طور کلی عوامل مختلف و متعددی دست به دست هم می‌دهند تا تغییرات آب‌و‌هوایی بلند مدتی در منطقه‌ای صورت گیرد.
کارشناس جغرافیایی ادامه داد: یکسری از عوامل، عوامل برون مرزی هستند و برخی عوامل عوامل محلی و داخلی است که بیش‌تر وضعیت اقلیمی و آب و هوایی کشور، تحت تاثیر عوامل برون مرزی است. تغییراتی که در مناطق فشار جهان اتفاق می‌افتد ناشی از تغییر در رژیم دمایی و توازن دمایی در اتمسفر است و دلیل آن هم سوختن سوخت‌های فسیلی در سطح جهانی است که ما به‌صورت منطقه‌ای و محلی از آن بهره می‌گیریم.
جواد مکانیکی در ادامه اظهار داشت: بارندگی ایران عموما تحت تاثیر بادهای غربی است و قطعا تشکیل و عدم تشکیل سیکلون‌ها و آنتی سیکلون‌ها، مراکز فشار حرارتی در سیکلون‌های مدیترانه و بخش‌های مختلفی که از این امر تحت تاثیر قرار می‌گیرد بارندگی کشور ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی دومورد تغییرات اقلیمی نسبت به زمان گذشته گفت: آماری که از هواشناسی در دهه‌های اخیر دردسترس است متعلق به 50 تا 60 سال پیش است و اظهارنظر برای زمانی قبل از این آمار غیرممکن و غیرموصق خواهد بود. شاید این عوامل دوره برگشت 100 تا 150 ساله داشته باشند. چون مطالعه دقیق اقلیمی براساس داده‌های آماری کهن وجود ندارد، زمانی که داده‌های موجود 50 تا 60 ساله اخیر را مورد مطالعه قرار می‌د‌هیم، واضح است که نسبت به 50 تا 60 سال اخیر در دوره خشک‌سالی به‌ سر می‌بریم. البته خشک‌سالی هم تعریف دارد و در موارد گوناگون مورد بررسی قرار می‌گیرد که از انواع آن می‌توان خشک‌سالی کشاورزی، هیدورلوژی، هواشناسی و غیره اشاره کرد. اگر بخواهیم در مورد خشک‌سالی هواشناسی صحبت کنیم، میانگین بارندگی از میانگین دوره 30 ساله کمتر شده است. اما خشک‌سالی‌های دیگر بهتر است در بحث تخصصی خودش صورت بگیرد و به‌طورعمومی و خلاصه‌وار نمی‌توان به آن‌ها پرداخت ولی ب طور کلی، موضوع که واضح است این است که آب و هوای بیرجند نسبات به سالیان گذشته وضعیت بدتری را تجربه می‌کند.