بهگزارش خراسانتایم در جهان امروز، وسایل ارتباط جمعی، روزنامه، رادیو، تلویزیون و سینما با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار و عقاید عمومی، در راه پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی را به عهده گرفتهاند. بهطوری که بسیاری از دانشمندان، عصر کنونی را «عصر ارتباطات» نامیدهاند. فراوانی جمعیت، تمرکز گروههای وسیع انسانی در شهرهای بزرگ، شرایط خاص تمدن صنعتی و پیچیدگی وضع زندگی اجتماعی، وابستگیها و همبستگیهای ملی و بینالمللی، ناامنی و بحرانها، تحول نظام های سیاسی و اجتماعی، دگرگونی مبانی فرهنگی، ترک سنتهای قدیمی و مخصوصاً بیداری وجدان اجتماعی، همه از جمله عواملی هستند که روز به روز نیاز انسان را به آگاهی از تمام حوادث و وقایع جاری محیط زندگی بیشتر میکند تا جایی که پیشرفت وسایل ارتباط جمعی و توسعه اقتصادی و اجتماعی و تحکیم مبانی دموکراسی و تفاهم بین المللی لازم و ملزوم یکدیگر شدهاند.
حسن نوفرستی مدیر پایگاه تحلیلی خبری بیرجندرسا و مدیر مسئول خبرگزاری حوزه علمیه استان خراسانجنوبی در گفتگو تفصیلی با خبرنگار گروه اجتماعی خراسانتایم پیرامون تأثیر رسانهها و همچنین خبرنگاران در سطح آگاهی و اطلاعات جامعه و توان فرهنگسازی از طریق رسانهها میگوید.
خراسانتایم: از نظر شما نقش رسانهها و خبرگزاریها در پیشرفت فرهنگ شهری و اجتماعی چیست؟
محسن نوفرستی: اگر بخواهیم به این قضیه با دید ریز بینانه دقت کنیم، رسانهها و خبرنگارها در عرصههای مختلفی که گام برمیدارند، نقششان بهطور کلی اطلاعرسانی و فرهنگسازی در آن زمینهها است، فرهنگ شهری و اجتماعی هم برگرفته از فرهنگ است. در زمانهای گذشته شاید فرهنگ بهوسیله تریبونهایی مثل مساجد، ممبرها و فرهنگ اسلامی گسترش پیدا میکرد اما با نفوذ فرهنگ غربی بهوسیله رسانههایی از قبیل تلوزیون، سینما، روزنامه و اینترنت و فضایمجازی که الآن به اوج خودش رسیده است، این فرهنگ به سمت فرهنگ غربی گرایش پیداکرده است. چون هم رسانههای اسلامی و ایرانی قدرتمندی نداریم و خبرنگار بهآن صورت حرفهای در این زمنیه نداریم، مردم بهوسیله جذابیتهایی که غرب برای آنها داشته است، به آن سمت جذب میشوند.
خراسانتایم: باتوجه به موارد گفته شده، تا چه زمانی مردم به سمت رسانههای اطلاعرسانی غربی جذب خواهند شد؟
محسن نوفرستی: تا زمانی که محتوای فکری ما درست نباشد و ما توان مقابله فرهنگی با هجمه غربی را نداشته باشیم، فرهنگ غربی برای مردم کشور ایران، بهراحتی جایگزین خواهد شد. فرهنگی از نظر فرهنگ معماری و شهرسازی از غرب برگرفته شده است، چون سنتهای قدیمی و کهن ما را کهنه نشان میدهند و فرهنگ شهرسازی غرب را مدرن نمایش میدهند که این امر کاملا عکس است. این همان هجمه و تهاجم فرهنگ غربی است که رهبر معظم انقلاب در زمینههای مختلف به آن اشاره کردهاند بهطوری که بهطور مثال باوجود فرهنگ گذشته شهرسازی خودمان که فرهنگی کهن، ناب و اسلامی بوده است، امروزه فرهنگ ما نه به فرهنگ گذشته خودمان و نه به فرهنگ اسلامی مرتبط نیست یعنی فرهنگ حال حاضر ما نه غربی است و نه اسلامی.
خراسانتایم: چرا خبرنگارهای ما در زمینههای گفته شده نظیر فرهنگسازی فرهنگ ایرانی_اسلامی نمیتوانند قلم بزنند؟
محسن نوفرستی: چون متأسفانه در وهله اول ما ضعف کمبود خبرنگار داریم و خبرنگاران تخصصی در زمینههای گفته شده از قبیل فرهنگسازی و آگاهسازی ویژه مردم نداریم. این به معنی است که وقتی افراد بخواهند وارد زمینه شهری بشوند اطلاعات کمی دارند و خبرنگاری که اطلاعات کمی داشته باشد، پیگیریها و اطلاعاتی که منتقل میکند فقط اطلاعات برگرفته از چند کارشناس که آن افراد هم عموما تفکرات فرهنگی غربی دارند و با صحبتهای خود فرهنگ غربی را رواج میدهند و این امر بهسادگی تبدیل به نقطه ضعف ما در زمینههای مختلف خواهد شد.
خراسانتایم: خبرنگاری و اطلاعرسانی از چه زمانی آغاز شده است؟ نظرتان در مورد شأن خبرنگاران چیست؟
محسن نوفرستی: مهمترین نکته در پاسخ به این سوال مشخص کردن جایگاه خبرنگاران و رسانهها توسط خودشان است، زمانی که جایگاه خبرنگار را شناختیم، آن زمان میتوانیم در زمینههای مختلف گام برداریم. خبرنگار یک پیامرسان است، اولین خبرنگار عالم بشریت جبرئیل بودهاست، چون پیام الهی را از جانب خداوند بدون هیچ کم و کاستی به پیامبر اکرم نازل و منتقل کرده است. بعد از آن پیامبران رسالت پیامرسانی به مردم را برعهده داشتند، این نشان دهنده آن است که اولین پایگاههای پیامرسانی از ممبرهای مساجد، نمازجمعهها به مردم انتقال پیدا میکرده است و به همین دلیل در گذشته مشکلی در این زمینه وجود نداشته است که بتوانیم بگوییم نفوذ غرب و نفوذ فرهنگی وارد میشود. در آن زمان از این تریبونها به خوبی انتخاب میکردند و پیامرسانی و محتویات رسانی میکردند، اما امروز در وظیفه خطیری که خبرنگاران دارند بعضی افراد دچار مشکل شدهاند یعنی با آن دقت و حساسیتی که در پیامرسانی و انتقال پیام دارد، هم میتوان پیامالهی و هم شیطانی رساند.
خراسانتایم: به نظر شما مسئولین چطور میتوانند از رسانهها به عنوان یک ابزار برای حل مشکلات مردم استفاده کنند؟به چه مقدار مسئولین توانستند از این رسانه استفاده کنند؟
محسن نوفرستی: به نظر من این امر در استان ما به صفر میرسد، مسئولان فقط از رسانهها و خبرنگاران به عنوان ابزاری در جهت نمایش فعالیتهای خود و خودنمایی استفاده کردهاند، درصورتی که همکاری با خبرنگاران و رسانهها هم فقط در مناسبتهای خاص صورت میگیرد که بهطور مثال در هفته دولت فقط موضوع دولت را مطرح میکنند و در مناسبهای روزهای دیگر هم بههمین شکل. بعضی ادارهجاتها در این موارد اطلاعرسانی خوب ظاهر شدند و توانستند اثرات خوبی را در جامعه خود مشاهده کنند اما بعضی از ارگانها فقط به مناسبت روز خودشان در تقویم اکتفا کردهاند که فقط به یک تریبون برای سخنرانی نیاز داشتهاند و درهمین جهت از رسانهها و خبرنگاران استفاده کردهاند.
خراسانتایم: نظرتان پیرامون بازخورد رسانههای داخلی نسبت به خارجی چگونه است؟ کدامیک تاثیر بیشتری بر مخاطب خود در داخل کشور میگذارند؟
محسن نوفرستی: رسانهها به چند دسته تقسیم میشوند، رسانههای مکتوب و رسانههای فضای مجازی است. در مورد تاثیرات آنها بر مردم، بهعنوان مثال تاثیر رسانههای مکتوب در دهههای گذشته خیلی بیشتر بوده است، افرادی که میانسال هستند بیشتر تمایل به استفاده از رسانههای مکتوب هستند اما افرادی که میانگین سنشان بین 30 تا 40 سال است بیشتر رسانهها را بهصورت اینترنتی مطالعه میکنند، از خبرگزاریها گرفته تا پایگاههای خبری، بهدلیل در دسترس بودن فضای اینترنتی، افراد بیشتر فضایمجازی را رصد میکنند. افرادی که تمایل به بررسی روزانه و بروزتر اخبار و اطلاعات توسط رسانهها را دارند، فضای مجازی بهترین ابزار اطلاعرسانی برای آنها است.
کلمات کليدی: خراسانتایم , رسانه , فرهنگ