مقام معظم رهبری، سال 1393 را سال «اقتصاد و فرهنگ باعزم ملی و مدیریت جهادی» نامیدند. ایشان در سالهای اخیر نیز بارها و بارها بر کار و مدیریت جهادی تاکید فراوان داشته و آن را از شاخصههای مسئولیت در نظام اسلامی دانستهاند. در واقع
«مدیریت جهادی» در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب نه یک شعار بلکه هویت اصلی مدیریت نظام است. مدیریت میتواند در اشکال گوناگون، نمایان شود؛ اما زمانی میتواند جوابگوی دغدغههای متدیّنین در جامعه اسلامی باشد و دستاوردهای بزرگ مورد انتظار آنان را تحقق بخشد که با صبغه اسلامی همراه گردد. مدیریت اسلامی، نظام ارزشی ثابت و لایتغیری است که ریشه در نیازهای ثابت و جاودان انسان داشته، مبتنی بر فطرت و خلقت بوده و توسط وحی و کتاب و سنت، تنظیم میگردد. مدیریت جهادی همان مدیریت اسلامی است با اضافتی کـه در لفـظ جهـاد وجـود دارد و در حقیقت مدیریت اسلامی تام و کامل است. خبرنگار گروه اجتماعی خراسانتایم در همین زمینه با محمدرضا عرب پور مدیرکل سابق بنیاد شهید خراسانجنوبی گفتگو میکند.
خراسانتایم: لطفا درباره ماهیت مدیرت جهادی، توضیح مختصری بدهید؟
عربپور: جهاد، از کلمه جهد به معنی تلاش و کوشش فراوان و سخت میآید که در بیانات شریف رهبر انقلاب هم این کلمه به همین شکل معنی شده است. لذا مدیریت جهادی به این معنی است که مدیری که اولا با کمال صدق و صفا و نیت الهی رفتار کند، بهطوری که اول باید نیت الهی و انقلابی باشد و در وهله بعد باید آن افراد با تمام توان کار کند. نمونه فرد و افرادی که با تمام توان خود را به کار اختصاص دهد هم حضرت امیرالمومنین و ائمه معصومین (ع) بودند، که میتوان با مطالعه سیره زندگی آنها، از آنها الگو گرفت. شهدا و علما هم نمونه بارز انقلابیگری و مدیرت جهادی هستند. مدیرت جهادی را در قالب یک مثال بیان میکنم، سرلشگر احمد متوسلیان فرمانده لشگر 27 محمد رسولالله (ص) بودند، زاغه مهمات منفجر شده بود. هیچ شخصی و هیچ فرد نظامیای در هیچجای دنیا در آن زمان به سمت این انبار مهمات نمیرود که بخواهد موشکهای آن را تخلیه کند، اما حاج احمد متوسلیان این اقدام را انجام داد، به این نوع اقدامات، اقدامات مدیریت جهادی میگویند. مدیریتی که واقعا با کمال دلسوزی و مهر و محبت و شفقت به ملت صورت میگیرد.
خراسانتایم: تفاوت مدیریت جهادی با سایر شیوههای مدیریتی را بیان کنید؟
عربپور: تفاوت اصلی مدیریت جهادی با سایر نظامهای مدیریتی در پیش فرضها و مبانی فکری و عقیدتی آن است. در این نظام مدیریتی، احکام دین مبین اسلام به عنوان راهبردی برای زندگی و شاخصی برای سنجش حیات مطلوب در نظر گرفته شده و هدف این نظام مدیریتی، پیادهسازی ارزشها در جامعه به منظور تبدیل آنها به کیفیت زندگی میباشد. مدیریت جهادی با مصرفگرایی، اشرافیگری، سستی، تنبلی، بیحالی و انحراف از مسیر آرمانگرایی ایمانی، تغایر داشته و بلکه با آن مبارزه میکند؛ در حالی که در شیوههای مدیریتی دیگر که عمدتاً محصول فرهنگ سرمایهداری است، جامعه به سمت مصرفگرایی، اشرافیت، بیعدالتی، اصالت لذت و انحراف از آرمانهای انسانی، سوق داده میشود.
خراسانتایم: آیا میتوان این روش مدیریتی را فرهنگی خاص و سبک زندگیای خاص دانست؟
عربپور: مدیریت جهادی بر خلاف شیوههای مدیریتی دیگر، فرهنگی خاص و سبکی از زندگی است که دین محوری، ولایتمداری، ایثار، مردمگرایی، خودباوری و تکلیفمداری از جمله ثمرات عینی آن در جامعه میباشد. مدیر جهادگر در مرتبه نخست بر جنبههای انسانی سازمان توجه داشته و نظام مدیریتی خود را برای تعالی انسانها پایهریزی میکند.
خراسانتایم: آیا در این سیستم نگاه نقادانه جایگاهی دارد؟
عربپور: نگاه نقادانه به خصوص از سوی اهلفن در هر سیستمی، بهترین راه شناخت نقاط قوت و ضعف آن سیستم است. اگر در جامعه، علماء، اساتید، روشنفکران متدیّن و هنرمندان متعهد با نگاه تخصصی خود، نقاط ضعف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و غیره در جامعه را به مسئولین و مدیران جامعه، گوشزد نمایند، جامعه مسیر رشد خود را سریعتر و بهتر طی خواهد کرد. مقام معظم رهبری، درباره نگاه نقادانه در عرصه فرهنگی می فرمایند: «علما، اساتید، روشنفکران انقلابی، هنرمندان و متعهّد، نگاه نقّادانه خودشان را نسبت به اوضاع فرهنگی کشور همچنان داشته باشند و تذکّر بدهند. البتّه من در مورد تذکّرات، معتقدم باید با منطق محکم و بیان روشن، نقطه نظرات صحیح را ارائه بدهند. بنده با تهمتزنی و جنجال آفرینی، با تکفیر و متهم کردن این و آن، موافق نیستم. اعتقاد من این است که مجموعه انقلابی کشور که بحمدالله تعداد بیشماری از آنها در بین جوانها و صاحب نظران، اساتید، بزرگان و تحصیل کردههای ما حضور دارند، میتوانند با منطقِ محکم وارد میدان بشوند، نقّادی کنند، نقاط ضعف و نقاط منفی را به رخ ما مسئولین بکشانند. گاهی میشود که مسئول، متوجّه نیست در متن جامعه چه میگذرد، امّا آن جوان در متن جامعه است، او می فهمد؛ آن عزم ملّی و مدیریّت جهادی که عرض کردیم در زمینه فرهنگ، این است».
خراسانتایم: حظور مردمی و عزم ملی چقدر میتواند به این شیوه از مدیریت کمک کند؟
عربپور: شاه بیت سخنان حضرت امام خمینی(ره) از همان روزهای اول انقلاب و پیرو آن بیانات مقام معظم رهبری این بوده و هست که پیشرفت و سازندگی در کشور، بدون مشارکت مردم امکان پذیر نمیباشد. به این علت، یکی از اصول اولیه و ویژگیهای اساسی مدیریت جهادی، مشارکت و حضور مردمی و یا به تعبیر رهبر معظم انقلاب، عزم ملی میباشد؛ «آنچه برای بنای زندگی و سازندگی آینده مورد انتظار است، بدون مشارکت مردم تحقّق پذیر نیست، بدون حضور مردم کار پیش نخواهد رفت و مقصود تحقّق پیدا نخواهد کرد. مردم در گروههای گوناگون مردمی با اراده و عزم راسخ ملّی میتوانند نقش آفرینی کنند. مسئولین هم برای اینکه بتوانند کار را به درستی پیش ببرند، احتیاج به پشتیبانی مردم دارند. آنها هم بایستی با توکّل به خدای متعال و با استمداد از توفیقات و تأییدات الهی و کمک مردمی، مجاهدانه وارد میدان عمل بشوند».
انتهایپیام/2/
کلمات کليدی: خراسانتایم , مدیریتجهادی ,