يکشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۵
مرگ خاموشی به نام خشکسالی!
تب تند خشکسالی در استان فروکش نمی‌کند/ سریال قهر طبیعت در خراسانجنوبی
متأسفانه خراسانجنوبی در سال‌های اخیر با سونامی خشکسالی مواجه بوده و تب تند خشکسالی در استان همچنان فروکش نکرده است و سریال قهر طبیعت در استان ادامه دارد.
امسال نیز تاکنون استان با کاهش شدید بارندگی مواجه بوده و از ابتدای سال زراعی جاری زمین بارش قابل توجهی به خود ندیده است و اگر فکر اساسی برای خشکسالی نشود استان در آینده با بحران بزرگی مواجه خواهد شد.
*سونامی خشکسالی و سریال قهر طبیعت در خراسانجنوبی
متأسفانه خراسانجنوبی در سال‌های اخیر با سونامی خشکسالی مواجه بوده و تب تند خشکسالی در استان همچنان فروکش نکرده است.
استان در سال زراعی جاری در صدر جدول خشکسالی قرار دارد و با این وضعیت هیچ موجودی اعم از انسان‌ها، حیوانات و درخت‌ها در امان نیستند و باید فکری به حال خشکسالی کرد.
خشکسالی در جای جای استان خراسانجنوبی به ویژه در مناطق محروم اثرات و پیامدهای خود را به جای گذشته است و بسیاری از روستاها به علت خشکسالی و کمبود آب خالی از سکنه شده‌اند و دیگر آبی برای خوردن در روستاها باقی نمانده است.
بحران خشکسالی و کمبود میزان بارندگی موجب فرونشست گسترده زمین در دشت‌های استان شده و زنگ خطر و هشدار را به صدا درآورده است و اگر اقدامی صورت نگیرد این فرونشست‌های زمین در ادامه مشکل‌ساز می‌شود.
*مرگ خاموشی به نام خشکسالی!
خشکسالی، زلزله و مرگ خاموشی است که به تدریج بسیاری از مناطق را فرا می‌گیرد و خسارت‌های زیادی به محصولات زراعی و باغی زده و از طریق این زلزله خاموش خسارت‌های زیادی به کشاورزان وارد شده و سبب از بین رفتن اشتغال و فعالیت‌های روزمره کشاورزان و دامداران و مهاجرت روستاییان به شهرها شده است.
خراسانجنوبی جزو نخستین استان‌های خشک کشور است و در این استان که 35 درصد اشتغال آن در بخش کشاورزی است کمبود بارندگی‌ها موجب خسارت به کشاورزان شده و بسیاری از روستاها با تنش بی‌آبی مواجه هستند.
*خراسانجنوبی استانی تشنه است
رئیس سازمان مدیریت بحران نیز 21 دی ماه امسال با سفر به استان، خراسانجنوبی را استانی تشنه دانست و گفت: بزرگترین چالشی که استان با آن روبرو است کمبود آب و بارندگی است و باید مدیریت منابع آبی موجود در دستور کار قرار بگیرد.
اسماعیل نجار افزود: بیلان آبی استان در سال گذشته منفی 183 میلیون مترمکعب بوده که با مدیریت صحیح این رقم در حال حاضر به منفی 150 میلیون مترمکعب رسیده است.
وی در ادامه با اشاره به موضوع انتقال آب به استان، تصریح کرد: باید فکر اساسی در خصوص انتقال آب به خراسانجنوبی شده و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
استاندار خراسانجنوبی نیز در شورای هماهنگی مدیریت بحران استان در 22 دی‌ماه سال جاری گفته بود: برای پیمودن مسیر توسعه و ایجاد اشتغال در استان خراسانجنوبی باید موضوع خشکسالی و تبعات ناشی از این پدیده یعنی کمبود منابع آبی را بسیار جدی بگیریم.
محمدمهدی مروج‌الشریعه رسیدگی به نقاط و مراکز آسیب‌دیده و بحران‌زده ناشی از خشکسالی‌های پیاپی در سنوات اخیر را از اولویت‌های شورای هماهنگی مدیریت بحران و دستگاه‌های متولی در این بخش دانست و افزود: درباره پدیده‌ای همچون خشکسالی که از آن به عنوان زلزله خاموش نیز یاد می‌کنند، به دلیل اینکه این پدیده بسیار آرام به وقوع می‌پیوندد و آسیب‌های ناشی از آن به مرور زمان به وجود می‌آید توجه زیادی به آسیب‌های این رخداد طبیعی نمی‌شود.
وی تصریح کرد: سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها باید نگاه خود را نسبت به توسعه استان‌های پیشرو در امر توسعه با استان‌هایی که در مسیر توسعه با چالش‌های مختلفی نظیر بحران خشکسالی مواجه‌اند، تغییر دهند.
استاندار خراسانجنوبی عمده اعتبارات تامین شده استان در حوزه مدیریت بحران را اعتبارات ماده ۱۲ ذکر کرد و ادامه داد: علاوه بر این اعتبارات، استان خراسانجنوبی متقاضی دریافت اعتبارات از ردیف‌های اعتباری ماده ۱۰ قانون مدیریت بحران نیز است.
*کاهش 96 درصدی میزان بارندگی در استان/ 100 درصد خراسانجنوبی تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد
مدیرکل هواشناسی خراسانجنوبی نیز در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون میانگین بارندگی استان 1.3 میلی‌متر بوده است.
علیرضا خندان‌رو تصریح کرد: این میزان بارندگی در استان نسبت به بلندمدت 96 درصد و نسبت به سال گذشته 81 درصد کاهش داشته است.
وی با بیان اینکه بیشترین میزان بارندگی در قاین و زیرکوه با 1.7 میلی‌متر و کمترین میزان بارندگی نیز مربوط به درمیان 0.4 میلی‌متر بوده است، افزود: پیش‌بینی می‌شود میزان بارندگی استان تا پایان سال جاری کمتر از نرمال باشد.
مدیرکل هواشناسی خراسانجنوبی با بیان اینکه 100 درصد استان‌خراسان‌جنوبی تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد، ادامه داد: همچنین 54 درصد از مساحت استان گرفتار خشکسالی شدید، 35 درصد خشکسالی متوسط و 11 درصد نیز خشکسالی بسیار شدید است.
*کاهش میزان آب‌های زیرزمینی در خراسانجنوبی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خراسانجنوبی هم در گفت‌وگو با فارس افزود: خشکسالی 18 ساله در خراسانجنوبی تاثیرات بسیار زیادی بر روی آب‌های زیرزمینی و کیفیت آب گذاشته است.
مهدی عصمتی‌پور با بیان اینکه آب‌های زیرزمینی در استان کاهش داشته است، بیان کرد: متأسفانه این خشکسالی‌ها به محصولات زراعی و باغی، دام و شیلات خسارت وارد کرده است.
وی عنوان کرد: سازمان بر اساس وظایفی که دارد در قالب الگوی کشت محصولات جدیدی را وارد استان کرده است که با شوری‌ها بسیار سازگاری دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خراسانجنوبی اضافه کرد: به علت خشکسالی محصولاتی مانند پنبه در استان ترویج می‌دهیم که این محصولات سه تا چهار مدار آبیاری کمتر استفاده می‌کند.
عصمتی‌پور تصریح کرد: کشت ارزن نیز در استان از آب کمتری مصرف می‌کند و درآمد و عملکرد خوبی در خراسانجنوبی دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به تغییر الگوی کشت، اذعان داشت: چغندرقند یکی از محصولات پرآب است که کشت آن از بهاره به پاییزه تغییر داده شده و امسال در پنج نقطه نهبندان، طبس، خوسف، قاین و شرکت سهامی زراعی خضری کشت پاییزه چغندرقند انجام شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خراسانجنوبی به خسارت‌های خشکسالی در استان از سال 92 تاکنون اشاره کرد و گفت: در این مدت به محصولات زراعی 397 میلیارد و 873 میلیون تومان، محصولات باغبانی 556 میلیارد و 673 میلیون تومان، دام 3 هزار و 137 میلیارد و 59 میلیون تومان، طیور 3 میلیارد و 39 میلیون تومان، شیلات 448 میلیون و 900 هزار تومان و منابع آبی نیز 162 میلیارد و 623 میلیون تومان خسارت وارد شده است.
*خسارت بیش از 4 هزار میلیاردی به محصولات زراعی و باغی استان
عصمتی‌پور اظهار کرد: در مجموع خشکسالی‌ها به محصولات زراعی و باغی، دام و طیور، شیلات و منابع آبی استان 4 هزار و 257 میلیارد و 318 میلیون تومان خسارت وارد کرده است.
وی با بیان اینکه سطح زیرکشت محصولات گلخانه‌ای به دلیل مصرف آب کمتر، افزایش داشته است، گفت: تلاش کردیم که از محصولات پرآب به سمت محصولات کم‌آب مانند زرشک و عناب برویم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خراسانجنوبی افزود: بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی و بر اساس SPA دوره 9 ماهه تا پایان آبان ماه 96 استان خراسانجنوبی خشکسالی متوسط تا شدید را تجربه کرده است.
عصمتی‌پور خاطرنشان کرد: بر اساس این آمار 33 درصد اراضی تحت کشت استان دچار خشکسالی استثنایی، 11 درصد خشکسالی بسیار شدید، 10 درصد خشکسالی شدید، هفت درصد خشکسالی متوسط، سه درصد خشکسالی خفیف و مابقی خشکسالی کم است.
وی ادامه داد: خشکسالی‌های 18 ساله در استان سبب مشکلاتی برای روستاییان مانند مهاجرت آن‌ها به شهرها، کاهش شدید کمیت و کیفیت منابع آبی، کاهش اراضی زراعی و عملکرد محصولات زراعی شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خراسانجنوبی افزود: 3 هزار و 299 حلقه چاه عمیق، 6 هزار و 252 رشته قنات و 2 هزار و 189 چشمه در استان وجود دارد.
عصمتی‌پور با بیان اینکه از 3 هزار و 299 حلقه چاه عمیق در استان تعداد 2 هزار و 290 حلقه چاه شوری بالای 3 هزار و 500 دارد، تصریح کرد: همچنین 2 هزار و 594 رشته قنات و 701 چشمه نیز شوری بالای 3 هزار را دارند.
*خشک شدن 600 قنات و آبدهی کم 50 درصد رشته‌های قنات در خراسانجنوبی
وی بیان کرد: از وجود 6 هزار و 252 رشته قنات در استان تعداد 600 قنات به طور کامل خشک شده و 40 تا 50 درصد مابقی رشته‌های قنات آبدهی کمتری دارند.
همچنین مدیرعامل شرکت آب و منطقه‌ای خراسانجنوبی در گفت‌وگو با فارس بیان کرد: میزان بارندگی استان در سال زراعی جاری حدود یک میلی‌متر بوده و این میزان بارندگی نسبت به سال گذشته 97 درصد کاهش داشته است.
حسین امامی با بیان اینکه برای تابستان سال آینده برنامه‌هایی پیش‌بینی شده تا مشکلات کم آبی کمتر شود، تصریح کرد: برای دیهوک چاه جدیدی در حال تجهیز است که مشکلات کم‌آبی در این شهر وجود نداشته باشد.
*پروژه تأمین آب شرب درمیان با اعتباری بالغ بر 10 میلیارد تومان در حال انجام است
وی با اشاره به پروژه تأمین آب شرب اسدیه، درمیان و روستاهای اطراف آن، اذعان داشت: این پروژه با اعتباری بالغ بر 10 میلیارد تومان انجام می‌شود و تاکنون بخش عمده‌ای از این پروژه لوله‌گذاری شده و تا اواسط بهار سال آینده پروژه تأمین آب شرب درمیان به بهره‌برداری می‌رسد.
مدیرعامل شرکت آب و منطقه‌ای خراسانجنوبی عنوان کرد: برخی از مناطق استان درخواست ایجاد چاه جدید داشتند که آب و منطقه‌ای تلاش می‌کند تا برای حل کمبود آب آن‌ها، چاه‌هایی در این مناطق ایجاد و تجهیز شوند.
امامی با بیان اینکه برخی از کانون‌های جمعیتی استان با تانکر آبرسانی می‌شود، افزود: انتقال آب به سه استان خراسان‌رضوی، خراسانجنوبی و سیستان و بلوچستان به مناقصه گذاشته شده و با محوریت شرکت آب و منطقه‌ای خراسان‌رضوی مطالعات آن انجام می‌شود.
*اجرای پروژه انتقال آب به استان/انتقال آب نیازمند 15 هزار میلیارد تومان اعتبار است
وی با بیان اینکه با توجه به اصل 144 قانون اساسی باید از توان بخش خصوصی استفاده کرد، گفت: این پروژه با کمک بخش خصوصی انجام می‌شود و تاکنون استقبال خوبی از سوی سرمایه‌گذاران صورت گرفته و امیدواریم با به سرانجام رسیدن پروژه انتقال آب، برخی از دغدغه‌ها حل شود.
مدیرعامل شرکت آب و منطقه‌ای خراسانجنوبی تصریح کرد: اعتبار پیش‌بینی شده برای این پروژه عظیم، 15 هزار میلیارد تومان است که تلاش می‌شود با کمک از منابع صندوق توسعه و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی این پروژه را به سرانجام برسانیم.
امامی با بیان اینکه خراسانجنوبی نسبت به دیگر استان‌های کشور در شرایط بحرانی قرار دارد، اضافه کرد: استان یکی از اولویت‌های وزارت نیرو است و تاکنون گام‌های خوبی برداشته شده و امید داریم با عملیات باروری ابرها، بارش‌ها در استان تشدید و بخشی از کاهش بارندگی‌ها جبران شود.
وی با بیان اینکه در طول 50 سال گذشته، امسال یکی از بدترین سال‌های آبی استان بوده است، افزود: آبدهی قنوات از ابتدای دهه 80 تاکنون به یک سوم رسیده است و به طور قطع این میزان آبدهی روی معیشت و اقتصاد بهره‌برداران تأثیر گذاشته است.
*استان برای باروری ابرها در اولویت است
نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: برای باروری ابرها اعلام آمادگی شده و به طور قطع استان برای باروری ابرها در اولویت خواهد بود.
حجت الاسلام سیدمحمدباقر عبادی با اشاره به انتقال آب، تصریح کرد: تاکنون دولت کار عملی برای انتقال آب انجام نداده و تنها برای اجرای آن قول داده‌اند که همچنان عملی نشده است.
وی بیان کرد: پروژه انتقال آب برای سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان‌رضوی و خراسانجنوبی است و نمایندگان هر سه استان در حال پیگیری هستند و مذاکرات زیادی تاکنون انجام شده است.
*سخن پایانی...
با توجه به خشکسالی‌های پیاپی و طاقت‌فرسا در استان، چاره‌اندیشی برای انتقال آب به خراسانجنوبی ضروری است و می‌‌طلبد مسؤولان استانی به اولویت‌های مردم که انتقال آب یکی از این اولویت‌ها است توجه کنند و اعتبارات ویژه‌ای برای آن گذاشته شود.
هرچند دولت هر سال اعتباراتی به این مسئله اختصاص داده است اما بقطعا این اعتبارات قطره‌چکانی زخمی از زخم‌های استان درمان نخواهد کرد.
انتهای پیام/4
کلمات کليدی: خراسان‌تایم , بارندگی , خشکسالی