محمد جمهوری، پژوهشگر حوزه فسیل در خراسان جنوبی است که هزاران قطعه فسیل را در خانه‌ای قدیمی و تاریخی خود نگهداری می‌کند.
به گزارش گروه اجتماعی خراسان‌تایم به نقل از ایسنا، محمد جمهوری یکی از پژوهشگران در حوزه فسیل است که بیش از 35 سال از عمر خود را صرف یافتن فسیل‌های مختلف در بیابان‌های ایران کرده است.
او از جنوب تا شمال خراسان، از دامنه جنوبی رشته کوه باقران تا سربیشه، از نوار مرزی ماخونیک تا طبس مسینا و گزیک، از جنوب غرب بیرجند تا بجستان و طبس گلشن را برای یافتن و کشف فسیل‌های جدید پیموده است.
به گفته جمهوری تنها یک سوال ساده از دانش‌‌آموز کلاس چهارم در درس علوم سبب شد جرقه‌ای در ذهن وی ایجاد شود تا در زمینه فسیل در ایران تحقیقات و مطالعات بیشتری انجام دهد.
برای آشنایی بیشتر با موزه فسیل‌شناسی بیرجند گفت‌وگویی با محمد جمهوری، مسئول موزه علوم و تاریخ طبیعی بیرجند انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
از چه زمانی فعالیت خود را در زمینه فسیل آغاز کردید؟
بازنشسته آموزش و پرورش هستم و نخستین بار در سال 60 وقتی در حال تدریس در کلاس درس علوم بودم دانش‌آموزی قطعه سنگی را نشانم داد و سوال کرد این چیست؛ در نگاه اول این یک سنگ بود اما وقتی دقت بیشتری کردم متوجه شدم این تنها سنگ نیست و تزییناتی در سنگ وجود دارد که مشکوک به فسیل است، لذا گفتم مطالعه و تحقیق بیشتری در این زمینه خواهم کرد و جواب سوال را می‌دهم.
این موضوع سبب شد تا در زمینه فسیل تحقیق و مطالعه بیشتری کنم و اکنون بیش از 35 سال در زمینه فسیل فعالیت می‌کنم.
موزه فسیل‌شناسی را در چه سالی راه‌اندازی کردید؟
موزه فسیل‌شناسی برای نخستین بار در سال 82 به همت اداره کل میراث فرهنگی استان در باغ و عمارت شوکت‌آباد راه‌اندازی شد و بعد از گذشت چند ماه مورد استقبال علاقمندان قرار گرفت به گونه‌ای که این موزه از کشورهای مختلف اروپایی بازدیدکننده داشت.
اما با توجه به اینکه ملک مورد نظر وقفی بود موزه را جمع‌آوری و تمام فسیل‌ها را به منزل خود منتقل کردم و حدود دو سال نیز این فسیل‌ها را در منزل نگهداری کردم تا اینکه مجدد در سال 86 میراث فرهنگی بخشی از باغ اکبریه بیرجند را در اختیار ما قرار داد و موزه بیش از یک سال در باغ اکبریه فعال بود ولی با توجه به کاربری خاصی که برای باغ تعریف شده بود لذا موزه را جمع‌آوری کردم.
مجدد در سال 96 به همت اداره کل میراث فرهنگی، خانه بی بی مرادی در بافت تاریخی بیرجند بعد از تغییر کاربری و مرمت در اختیار ما قرار گرفت و موزه در این مکان دائر شد.
فسیل‌های چه مناطقی در این موزه نگهداری می‌شود؟
فسیل‌ها خاص استان خراسان جنوبی است و 95 درصد از فسیل‌ها مربوط به استان خراسان بزرگ و عمدتا از منطقه خراسان جنوبی است؛ بحث فسیل تمام‌شدنی نیست و هر روز با یک فسیل جدید آشنا می‌شویم و این فسیل‌ها به جوامع بشری معرفی می‌شود.
برخی از فسیل‌ها در این موزه کم نظیر و نایاب است؛ فسیل‌هایی مانند حلزون‌های غول پیکر، فسیل اسب ماهی‌های آبزی بزرگ جثه، فسیل‌های مرجانی در این موزه نگهداری می‌شود.
همچنین بیش از 7 هزار قطعه فسیل ده‌ها میلیون ساله نگهداری می‌کنم و در این موزه یک نوع فسیل کرم وجود دارد که به 60 تا 90 میلیون سال قبل برمی‌گردد.
درخواست شما از مسئولان چیست؟ و چه برنامه‌ای برای آینده دارید؟
موزه‌ها توجیه اقتصادی ندارند و درآمدزا نیستند به همین جهت در مخارج روزانه خود مشکل دارند لذا باید مورد حمایت بیشتر مسئولان قرار بگیرد.
بسیاری از هزینه‌های موزه مانند برق و آب گران‌تر از دیگر مکان‌ها است؛ از دبستان تا دانشگاه‌ها می‌توانند از این موزه استفاده کنند و کلاس‌های دانش‌آموزان و دانشجویان در این موزه برگزار شود که این امر موجب درآمدزایی خواهد شد.
رسانه‌ها نقش موثری برای تبلیغ این موزه دارند و می‌توانند تبلیغات خوبی را انجام دهند؛ جامعه علمی باید در کنار ما باشند چرا که بخشی از کارها و کلاس های عملی آن‌ها در اینگونه موزه‌ها است.
در حال حاضر در سنگ‌ها و خاک‌های صنعتی استان کار می‌کنم و در آینده می‌خواهم بخشی از موزه را به نمایشگاه سنگ‌های قیمتی تبدیل کنم و اکنون نیز در حال راه‌اندازی و طراحی سایتی برای موزه هستم.
اسید برای رسوب‌زدایی فسیل‌ها، ذره بین و قلم‌های مخصوص نیاز است که هیچکدام وجود ندارد و این موارد برای موزه گران است و وقتی می‌توان کاری انجام داد که پشتیبانی داشته باشیم.
اگر مسئولان حمایت کنند می‌توانیم شاهد بزرگترین موزه فسیلی کشور در بیرجند باشیم؛ به گفته برخی از کارشناسان موزه فسیل‌شناسی بیرجند یک موزه فراملی است چرا که برخی از فسیل‌ها در این موزه نگهداری می‌شود در ایران وجود ندارد و بسیاری از فسیل‌ها بی نظیر و کم نظیر هستند.
برخی از فسیل‌هایی که موجود بود به پارک پردیسان تهران منتقل شده و به نام استان به نمایش گذاشته می‌شود و یک بخشی دیگری از فسیل‌ها نیز در موزه زمین‌شناسی مشهد و حدود 2 هزار قطعه فسیل در سایت محیط زیست بیرجند نگهداری می‌شود.
اطلس فسیل‌شناسی خراسان جنوبی، نیازمند حمایت مسئولان است تا به عنوان مرجع فسیل در ایران چاپ شده و بیرجند به عنوان قطب فسیل معرفی شود.
