نشست شورای امنیت| ظریف: ۴۰ سال تلاش آمریکا برای تسلیم ملت ایران شکست خورده است
دوشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۸
چرا ایران نمی تواند از آمریکا و اروپا شکایت کند؛
پای‌بند برجام
گزینه ارجاع به شورای امنیت با فرض عدم پایبندی ایران طراحی شده بود و طبیعتا در صورتی که ایران خود شاکی باشد، رفتن به شورای امنیت قاعدتا به نفع ایران نیست چون در این مرحله درباره «ادامه تعلیق تحریم‌ها» رای گیری میشود و آمریکا می‌تواند با رای منفی ادامه تعلیق تحریم‌ها را وتو کند.
اروپا در کنار آمریکا
نه تنها آمریکا بلکه حتی اروپا نیز به توافق خود عمل نکرده است. در این مورد محمد جواد ظریف در مصاحبه ای گفت: « وقتی که آمریکا از توافق اتمی با ایران خارج شد دیگر کشورها یک سری تعهدات را دادند که شامل دوازده نکته بود. مکانیسم مالی جدید اتحادیه اروپا موسوم به اینستکس شامل این تعهدات نمی‌شود بلکه تنها پیش شرطی برای اجرای وعده‌های داده شده است. در توافق هسته‌ای نرمال شدن روابط اقتصادی پیش‌بینی شده است. یک سیستم مبتنی بر تبادلات تجاری مانند اینستکس به منزله عادی سازی روابط اقتصادی نبوده بلکه عکس آن است.» اروپا سازوکار مالی اینتکس را برای سازوکار مالی خود با ایران اعلام کرده است اما این سازوکار برای اجرایی شدن چیزی حدود 9 ماه زمان می برد. علاوه بر این موضوع به دلیل تحریم ها تجارتی عملا پولی در این صندوق قرار نمی گیرد تا بتوان ازطریق اعتلبارات موجود از آن استفاده کرد.
اروپا سعی دارد تا نقش یک پلیس خوب و میانجی را برای حفظ ایران در برجام بازی کند. در همین مورد پایگاه آمریکایی واشنگتن فری بیکن اعلام کرده است مذاکرات محرمانه ای بین مقامات امنیتی دولت ترامپ با اروپا برای حفظ برجام انجام شده است. برجام تا کنون توانسته است فعالیت های هسته ای را محدود و حتی کنوانسیون هایی از قبیل FATF را بر ایران تحمیل کند و در عین حال فشار تحریم ها را بر ایران حفظ نماید. فاصله گذاری در بین دولت های غربی به عنوان آمریکا و اروپا تاکنون هیچ سودی برای ایران نداشته است و اروپا نشان داده است که از خطوط قرمز آمریکا عبور نمی کند. اما برخی در داخل در تلاش هستند تنها با مقصر دانستن ترامپ، راه را برای مذاکراتی ک عملا تا کنون بی فایده بوده است را باز نگه دارند.
ایران بدون راهی برای شکایت
این که چرا ایران اکنون نمی تواند در مقابل عدم اجرای برجام دست به شکایت بزند به متن برجام بازمی گردد. متن برجام به صورتی تنظیم شده است که در صورتی که ایران بخواهد از امریکا برای عدم اجرای تعهدات خود شکایت نماید احتمال تحریم های شورای امنیت افزایش پیدا می کند!
در واقع ایران در صورت برگشت تحریم ها دو راه حل داشت.
راه حل نخست آن است که بخشی از فعالیت های هسته ای خود را که بر اساس برجام تعلیق کرده بود را مجددا آغاز نماید.
راه حل دوم که در متن برجام به آن پرداخته شده است که می تواند صدمات بیشتری هم داشته باشد این است که ایران از آمریکا به کمیسیون مشترک برجام شکایت کند. این کمیسیون که از نمایندگان (معاونان وزیران خارجه و یا مذاکره‌کنندگان ارشد) کشورهای عضو برجام تشکیل شده وظیفه نظارت بر اجرای برجام و حل اختلاف را به عهده دارد. کمیسیون پانزده روز فرصت خواهد داشت به شکایت رسیدگی کند ولی در نهایت باید با اجماع همه اعضا به جمع‌بندی برسد.
اگر شکایت به جای خود باقی باشد مسئله به هیئت وزیران خارجه کشورهای عضو برجام ارجاع میشود. هم‌زمان یا به جای آن، ایران می‌تواند موضوع را به "هیئت مشاور" ارجاع دهد که از نماینده‌ای به انتخاب ایران، نماینده‌ای به انتخاب طرف شکایت (آمریکا) و نماینده سومی به انتخاب هر دو (معمولا اتحادیه اروپا) تشکیل میشود. در صورت ارجاع به هیئت وزیران خارجه، این هیئت هم باید با اجماع تصمیم بگیرد ولی رای هیئت مشاور فقط مشورتی است و نهایتا آن رای یا تصمیم هم باید به تایید همه وزیران خارجه عضو برجام برسد. هر دو این مراجع یعنی هیئت وزیران خارجه و هیئت مشورتی پانزده روز به موازات هم فرصت رسیدگی به شکایت دارند.
هر دو مرجع نظرشان را به کمیسیون مشترک اعلام می‌کنند و کمیسیون مشترک این بار پنج روز فرصت دارد یک بار دیگر شکایت را با توجه به نظری که از هیات وزیران یا هیات مشورتی دریافت کرده بررسی کند. در صورتی که باز اختلاف حل نشده باشد و مسئله «عدم پایبندی اساسی» به برجام تلقی بشود، کمیسیون مشترک می‌تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد.
گزینه ارجاع به شورای امنیت با فرض عدم پایبندی ایران طراحی شده بود و طبیعتا در صورتی که ایران خود شاکی باشد، رفتن به شورای امنیت قاعدتا به نفع ایران نیست چون در این مرحله درباره «ادامه تعلیق تحریم‌ها» رای گیری میشود. آمریکا می‌تواند (به عنوان عضو ثابت شورا) با رای منفی ادامه تعلیق تحریم‌ها را وتو کند. به این ترتیب تمام قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که به خاطر برجام لغو شده بودند به همراه تحریمهای سازمان ملل برمی‌گردند.
این روش حل اختلاف و مشخصا نوع رای‌گیری (برای ادامه تعلیق تحریم‌ها) در شورای امنیت یکی از ایرادهای مخالفان برجام آن را به مذاکره کنندگان گوش زد می کردند اما در نهایت با شنیدن این که این سخنان از سر دلواپسی است به آن توجهی نشد.
انتهای پیام/4
کلمات کليدی: خراسان‌تایم , ظریف , برجام