روند صعودی فرسایش خاک در خراسان‌جنوبی/ضرورت حفاظت از تنوع زیستی
15 آذر 1399 ساعت 12:30
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی با اشاره به روند صعودی فرسایش خاک در خراسان‌جنوبی گفت: علت این موضوع را باید خشکسالی‌های متعدد، کاهش رطوبت زمین و چرای بی رویه دام دانست.
به گزارش گروه اجتماعی خراسان‌تایم به نقل از خبرگزاری مهر، اگر از خاک‌های موجود به خوبی حفاظت نشود در آینده، فرسایش خاک مهم‌ترین چالش زیست کره خواهد بود. خاکی که برای تشکیل یک سانتی‌مترش زمانی نزدیک به ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ سال لازم است.
خاک‌ها به آسانی از بین می‌روند، بدون آنکه کسی متوجه باشد و ادامه این روند نابودی زمین را در آینده رقم خواهد زد. فرسایش آبی ناشی از کشاورزی غیراصولی خاک را شسته و حاصلخیزی آن را از بین می‌برد و تخلیه منابع آب زیرزمینی، گره فرونشست خاک را کور می‌کند.
فرسایش خاک به هر دلیلی که باشد، در نهایت منجر به نابودی محیط‌زیست شده که به دنبال خود زیان اقتصادی بسیاری به دولت‌ها تحمیل می‌کند، چرا که فرسایش خاک باعث از بین رفتن امنیت غذایی و افزایش واردات منابع غذایی شده و فرونشست خاک هم سبب آسیب جدی به زیرساخت‌های عمرانی نظیر خطوط حمل و نقل، تأسیسات آب، برق و گاز می‌شود.
حسن اکبری در گفت‌وگو با مهر با اشاره به ۱۵ آذرماه روز جهانی خاک اظهار کرد: خاک یکی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌های موجود در طبیعت و یکی از متنوع‌ترین سکونت‌گاه‌های روی کره زمین است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: خاک قشر نازک و در عین حال حیاتی و محلی برای تنوع عظیمی از گونه‌ها است که همه خدمات ارزشمند و زندگی‌بخش را برای جامعه به ارمغان می‌آورد.
اکبری با اشاره به اینکه خاک به همان اندازه که در طبیعت فراوان وجود دارد، ضعیف و شکننده نیز است، گفت: روشن شده که بقا همیشگی تمدن ما به چگونگی رابطه ما با زمین و خاک بستگی دارد ولی همین که به طرف هزاره آینده حرکت می‌کنیم با مشکلات بزرگی چون تغذیه جمعیت فزاینده جهان و چگونگی حفاظت از اتمسفر زمین مواجه می‌شویم که سابقه نداشتند.
تخریب ۳۳ درصد از زمین به دلیل آلودگی‌های متعدد
وی افزود: صنعتی شدن نیز باعث شده که رابطه بین ما و زمین به طرز غیر اصولی و غیر طبیعی پیش رود تا آنجا که امروزه تا ۳۳ درصد از زمین به طور متوسط تا زیاد به دلیل فرسایش، شوری‌زایی، متراکم شدن، اسیدی شدن و مواد شیمیایی و سایر آلودگی‌های خاک تخریب شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی گفت: در سال‌های اخیر افزایش زیادی در وسعت بیابان‌ها مشاهده شده و سالانه وسعت زیادی از اراضی به زیر نقطه صفر از نظر محصول دهی اقتصادی می‌رسد.
اکبری افزود: چنین کاهش قابل ملاحظه‌ای در کیفیت خاک به علت کشت زیاد، تخریب جنگل‌ها، چرای بیش از حد و آبیاری غیر علمی و تمامی این فاکتورها منجر به کاهش مواد آلی و مستعد شدن خاک برای فرسایش می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه فرسایش خاک به عنوان نقطه انتهایی افت کیفیت خاک باید مورد توجه قرار بگیرد، اظهارکرد: فرسایش به عنوان یکی از انواع تخریب خاک، بزرگترین تهدید موجود برای خاک در بسیاری از نقاط جهان است با حذف حاصل‌خیزترین لایه خاک، موجب کاهش تنوع زیستی می‌شود.
کیفیت و سلامت خاک عنصر تعیین کننده در پایداری بخش کشاورزی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی گفت: کیفیت و سلامت خاک تا حد زیادی تعیین‌کننده میزان تولیدات و پایداری بخش کشاورزی همچنین کیفیت محیط زیست بوده و تأثیر به‌سزایی بر سلامت کره زمین و حیوان و انسان دارد.
اکبری اظهارکرد: در این راستا کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی(UNCCD) در کشورهای دارای خشکسالی‌های شدید و یا بیابان زایی مستقیم‌ترین اقدامات حفاظتی و مدیریتی خاک را با هدف جلوگیری و کاهش تخریب زمین، احیای اراضی تخریب شده جزئی و اراضی بیابانی شده را بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه در کنوانسیون تنوع زیستی نیز دولت‌ها مسئولیت حفظ تنوع زیستی خود و استفاده پایدار از منابع زیستی را بر عهده دارند، بیان‌کرد: کنوانسیون تنوع زیستی به کاهش چشم‌گیر تنوع زیستی بر اثر فعالیت‌های انسانی تاکید دارد که یکی از نتایج ناشی از این فعالیت‌ها تخریب خاک است.
پروژه ترسیب کربن اقدامی هدفمند در راستای حفاظت از خاک
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی ادامه‌داد: ایران نیز همگام با جامعه جهانی موضوع حفاظت از خاک را در برنامه قرار داده از جمله اقدامات مؤثر صورت گرفته در این زمینه بیابان‌زدایی در مناطق خشک و کویری کشور و از جمله خراسان‌جنوبی با اجرای طرح‌های موفق پروژه بین‌المللی ترسیب کربن است.
اکبری افزود: از دیگر اقدامات صورت گرفته می‌توان به تغییر رویکرد کشور در بخش کشاورزی و حرکت به سمت کشاورزی ارگانیک که باعث تثبیت بافت خاک، حفظ چرخه آب، چرخه کربن، چرخه مواد غذایی و آلودگی کمتر زمین است، نام برد.
وی گفت: موضوع نظارت بر خاک و تقویت بیشتر آن بویژه در مناطق خشک چون استان ما باید مورد توجه قرار گیرد چرا که خاک یک متاع عمومی است و نیازمند ارزیابی اقتصادی و تمهیدات سازمانی مرتبط با حفاظت آن برای رفاه عمومی جامعه است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی اظهارکرد: متأسفانه در خراسان‌جنوبی به دلایلی چون کاهش رطوبت زمین، چرای بی رویه دام‌ها، خشکسالی‌های متعدد، تغییر کاربری‌ها با مشکل فرسایش خاک رو به رو هستیم.
اکبری با بیان اینکه خراسان‌جنوبی نیز چون بسیاری از نقاط کشور روند فرسایش خاک سیر صعودی دارد، بیان‌کرد: علت این موضوع را باید در خشکسالی‌های متعدد، کاهش رطوبت زمین، تغییر کاربری‌ها، چرای بی رویه دام‌ها و کاهش پوشش گیاهی جست و جو کرد.
وی با اشاره به اینکه تخریب خاک و کاهش پوشش گیاهی به دنبال خود فرسایش بادی و تولید ریزگردها را به دنبال دارد، گفت: متأسفانه در یک مقیاس کلی خراسان‌جنوبی در کنار استان‌هایی چون سیستان و بلوچستان و کرمان بیشترین اراضی تحت تأثیر فرسایش بادی را داشته است.
یک سوم اراضی خراسان‌جنوبی تحت تأثیر فرسایش بادی هستند
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی اظهار کرد: یک سوم اراضی خراسان‌جنوبی تحت تأثیر فرسایش بادی قرار دارند که بالغ بر دو میلیون هکتار از این اراضی وضعیت بحرانی دارند.
اکبری یادآور شد: اگرچه در گذشته موضوع آلودگی و تخریب خاک به‌صورت قانونمند مورد توجه قرار نگرفته بود ولی با تصویب قانون حفاظت از خاک در سال ۹۸ کلیه ابعاد آلودگی فیزیکی، شیمیایی و زیستی و تخریب خاک لحاظ شده است.
وی افزود: امید است با نظارت‌های دقیق و همه جانبه و اجرای قانون گام‌های مؤثری در حفظ و پایداری منابع سرزمین برداشته شود.
انتهای پیام/4
کد مطلب: 28656