خراسان تایم - خراسان جنوبی روی خط قرمز بحران/ آژیر تغییر اقلیم به صدا در آمد

خراسان جنوبی روی خط قرمز بحران/ آژیر تغییر اقلیم به صدا در آمد

تداوم ۱۸ سال خشکسالی در خراسان جنوبی، گستره این استان را در منطقه قرمز نقشه پیشروی این پدیده قرارداده و پیش بینی های آتی نیز خبرهای خوشی برای استان ندارد.

به گزارش گروه اقتصادی خراسان‌تایم به نقل از خبرگزاری مهر، تداوم ۱۸ سال خشکسالی در خراسان جنوبی، گستره این استان را در منطقه قرمز نقشه پیشروی این پدیده قرارداده و نفوذ شدید خشکسالی شاخص‌های تبخیر، دما و تغییر اقلیم را در این استان بحرانی کرده است.
هر چند برای بررسی وضعیت اقلیمی باید یک دوره ۳۰ ساله وضعیت آب و هوایی را بررسی و بعد حکم قطعی را در خصوص وضعیت اقلیمی صادر کرد اما بسیاری از کارشناسان معتقدند اثرات تغییر اقلیم از خشکسالی های شدید، بارندگی های سیل آسا، افزایش دما گرفته تا تغییرات جوی خود را طی سال های اخیر به خوبی نشان داده و اقلیم در کشور و به خصوص خراسان جنوبی طی چند سال اخیر دچار تغییرات زیادی شده است.
خشکسالی های متمادی طی دو دهه اخیر پیامدهای زیادی در استان داشته به گونه ای که طبق گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی در حال حاضر ۱۷۹ آبادی در تابستان با تنش آبی روبه رو هستند.

قطع آب شبکه آبرسانی ۳۸ روستا براثر خشکسالی
علی اکبر بسکابادی چندی پیش در گفتگو با خبرنگاران به قطع آب شبکه آبرسانی ۳۸ روستا براثر خشکسالی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۱۶۴ روستای خراسان جنوبی فاقد شبکه آب هستند و در بحران آبی به سر می‌برند.
وی با بیان اینکه منابع آب اطراف روستاها کم شده و هزینه تأمین آب افزایش یافته است، ادامه داد: در بسیاری از روستاها منبع مطمئنی نداریم و ناچاریم برای آبرسانی به این روستاها از راه های دور و دشت‌ها آب تأمین کنیم.
آبرسانی سیار به بیش از ۴۰۰ روستای استان با تانکر بخش دیگری از پیامدهای خشکسالی است که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان به آن اشاره می کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی نیز به افزایش دشت های ممنوعه و بحرانی استان به عنوان پیامدهای خشکسالی در استان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بالغ بر ۴۰ دشت در استان وجود داشته که از این تعداد ۲۱ دشت ممنوعه و دو دشت ممنوعه بحرانی هستند.
حسین امامی با بیان اینکه سطح آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط کشور و همچنین خراسان‌جنوبی افت چشم‌گیری داشته است، بیان کرد: این امر ما را با تنش آبی در برخی از دشت‌های استان مواجه کرده است.

شکاف های چهار کیلومتری در زمین
وی با اشاره به افزایش پدیده فرو نشست زمین در دشت های استان، عنوان داشت: فرونشت زمین در دشت‌های سرایان و بشرویه بر اثر افت سطح آب زیرزمین در این دشت‌ها است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی ادامه داد: این پدیده به حدی است که در منطقه سرند سرایان شکافهایی با عرض یک متر و طول حدود چهار کیلومتر مشاهده شده است.
در منطقه سرند سرایان شکافهایی با عرض یک متر و طول حدود چهار کیلومتر مشاهده شده استاین ها همه بخشی از آثار و پیامدهای خشکسالی در استان است که اگر افزایش شوری آب، خشک شدن و کف شکنی بسیاری از چاه های کشاورزی، کاهش ۳۰ تا ۷۰ درصدی آبدهی قنوات، افزایش آفات کشاورزی را به آن اضافه کنیم قصه خشکسالی در خراسان جنوبی تلخ تر و جان فرساتر می شود.
آغاز خشکسالی در استان از سال ۷۸
خشکسالی ها در این استان از سال ۷۸ آغاز شده و اکنون ۹۰ درصد مساحت استان را درگیر خشکسالی شدید و بسیار شدید کرده است.
بنا به پیش بینی های هواشناسی امسال هم شرایط خشکسالی در استان ادامه دارد و بارندگی های استان طی سه ماهه آتی نیز در حد نرمال بوده که قرار نیست زخم ۱۸ سال خشکسالی در استان را مرهم بخشد.
رئیس گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به آغاز خشکسالی ها در استان از سال ۷۸۸، اظهار داشت: البته در این سال ها همه سال ها خشکسالی نبوده چراکه در سه سال بارش ها نرمال یا بیشتر از حد نرمال بوده است.
رضا برهانی با بیان اینکه بارش سال زراعی جاری استان حدود ۹۳ میلی متر بوده است، بیان کرد: این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته هشت درصد افزایش داشته است.

خشکسالی شدید و بسیار شدید در ۹۰ درصد مساحت استان
وی اضافه کرد: با این وجود میزان بارندگی های امسال نسبت به میانین بلند مدت کاهش ۳۰ درصدی را نشان می دهد.
رئیس گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی با بیان اینکه با توجه به میزان بارش اغلب مناطق استان درگیر خشکسالی هستند، عنوان داشت: بر اساس محاسبه شاخص های خشکسالی هواشناسی حدود ۱۰ درصد مساحت استان درگیر وضعیت خشکسالی متوسط، ۸۰ درصد خشکسالی شدید و ۱۰ درصد خشکسالی بسیار شدید است.
برهانی به پیش بینی فصلی هواشناسی در سه ماهه آتی اشاره کرد و افزود: این پیش بینی ها نشان می دهد طی سه ماهه آتی میانگین دمای استان بین ۰.۵ تا ۱.۵ درجه نسبت به شرایط نرمال کمتر خواهد بود.
ادامه شرایط خشکسالی و خشکی در استان
وی با بیان اینکه همچنین بارش ها در این مدت شرایط نرمالی خواهند داشت، بیان داشت: لذا با توجه به این پیش بینی ها و با توجه به اینکه میزان بارش نرمال استان در سه ماهه اتی قابل ملاحظه نیست باز هم شاهد ادامه شرایط خشکسالی و خشکی در استان خواهیم بود.
از نظر درصد کاهش بارندگی امسال خراسان جنوبی ششمین استان کم بارش کشور بوده استرئیس گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه بر اثر خشکسالی های چندین ساله کمبود تجمعی بارندگی در استان بسیار زیاد است، افزود: حدود ۳۰۰ میلی متر کمبود بارندگی در چند سال اخیر داشته ایم که این کمبودها طی یک یا دو سال نمی تواند جبران شود.
برهانی اضافه کرد: با بارندگی ۱۱۰ میلی متری در استان حداقل باید چند سال بارندگی خوب داشته باشیم تا بتوانیم این کمبود با جبران کنیم و بنابراین این خشکسالی ها طی یک یا دو سال قابل جبران نیست.
وی ادامه داد: در بین ۳۱ استان کشور به صورت میانگین دراز مدت بعد از استان سیستان و بلوچستان و کرمان کمترین میزان بارش را داریم و از نظر درصد کاهش بارندگی امسال خراسان جنوبی ششمین استان کم بارش کشور بوده است.
رئیس گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی با بیان اینکه تغییر اقلیم یک پدیده جهانی است در عین حال اثرات آن روی منطقه گذاشته می شود، اظهار داشت: تغییر اقلیم در سال های اخیر سبب افزایش دمای کره زمین، تغییر وضعیت جوی نسبت به شرایط میانگین دراز مدت شده است.
برهانی با بیان کرد: عوامل انسانی همچون صنعتی شدن و از بین رقتن جنگ ها را می توان از دلایل این تغییرات و افزایش دما بیان کرد.
وی با بیان اینکه تغیییر اقلیم می تواند سبب ایجاد بی هنجاری های جوی از جمله بارش های سیل آسا، خشکسالی های شدید، گرما یا سرمای شدید شود، عنوان داشت: این اثرات در سال های اخیر در منطقه آسیا و کشور ایران به خصوص در خراسان جنوبی طی سال های اخیر کم و بیش مشاهده شده است.

وضعیت هشدار دهنده تغییر اقلیم
رئیس گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه پیامدهای تغییر اقلیم می تواند سبب خشکی های شدید و تغییر در وضعیت جوی شود، بیان داشت: با این وجود خشکسالی های دو دهه اخیر را نمی توان به طور قاطع ناشی از تغییر اقلیم دانست چراکه پیامدهای تغییر اقلیم باید ۵۰ سال باقی بماند.
برهانی ادامه داد: این در حالی است که بین سال های خشکسالی در استان سال هایی وجود داشته که تغییرات اقلیم را شاهد نبودیم.
مدیر کل هواشناسی خراسان جنوبی نیز چندی پیش در گفت و گو با رسانه های محلی گفته بود: از آنجا که دوره هایی از خشکسالی را در سال های دور داشته ایم عده ای این تغییر اقلیم را نه تنها قبول ندارند بلکه امیدوارند تا چند سال آینده این دوره به پایان برسد و شرایط خوب شود.
علیرضا خندان رو ادامه داد: با این وجود عده زیادی هم این تغییر اقلیم را بسیار هشدار دهنده و چه بسا بحرانی می دانند.
وی با بیان اینکه اگر یک شاخص بارش را در نظر بگیریم باید بگوییم نوع ریزش و فصل باران ها تغییر کرده است، بیان کرد: در شرایط نرمال باید در بهار باران های پراکنده و رگباری داشته باشیم و در زمستان باران های ملایم و مداوم، اما اکنون نه تنها این روند تغییر کرده بلکه میزان ریزش برف در زمستان هم بسیار کم شده است.
وی، افزایش ساعات آفتابی و افزایش تبخیر را از دیگر شاخص های تغییر اقلیم عنوان کرد و گفت: همه این ها را اگر به افزایش سرعت باد و افزایش روزهای گرد و خاکی استان اضافه کنید بحث تغییر اقلیم خود را جدی تر نشان می دهد، اما انگار تغییر اقلیم با حرکت تدریجی اش باز هم سریع تر از اقدامات ما برای کاهش مصرف آب پیش می رود.
پدیده خشکسالی در خراسان جنوبی چه بر اثر تغییر اقلیم باشد یا به دلایل دیگر همچنان ادامه دارد و هر سال پیامدهای آن با رشد سریعتری استان را به مرز نابودی می کشاند این در حالی است که اقدامات مقابله ای هنوز هم حرکت لاکپشتی خود را ادامه می دهند.