خراسان تایم - از آغوش باز عراق برای لغو ویزا تا درهای بسته دولت یازدهم /چرا لغو ویزای سفر عتبات اولویت دولت نیست؟

از آغوش باز عراق برای لغو ویزا تا درهای بسته دولت یازدهم /چرا لغو ویزای سفر عتبات اولویت دولت نیست؟

دولت یازدهم که در قبال آمریکا از یک راه حل "برنده-برنده" صحبت میکرد، در قبال عراق دنبال راه حلی است که فقط به نفع دولت ایران باشد. یعنی درآمد دولت ایران از محل صدور ویزا برای شیعیان عراقی کم نشود، اما دولت عراق از درآمدش صرفنظر کند. نکته اینجاست که در ایام اربعین بیشترین حجم تقاضا برای سفر به عراق وجود دارد و در مقابل تعداد کمی از اتباع عراق قصد سفر به ایران را دارند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خراسان تایم و به نقل از رجانیوز: «ما آمادۀ لغو ویزا هستیم»، این جمله ای است که در طول دو سال گذشته بارها از سوی مقامات عراقی به گوش رسیده است؛ اما این خواسته صرفا خواسته طرف عراقی نیست. مسئولان وزارت خارجه کشورمان نیز بارها آمادگی خود برای لغو ویزا را اعلام کرده اند. اما مانعی که نمی گذارد این خواسته طرفین محقق شود چیست؟
مشکل اینجاست که دولت عراق به دنبال این است که در تمامی طول سال روادید میان ایران و عراق لغو شود، اما در مقابل طرف ایرانی می گوید فقط در ایام اربعین لغو شود!
در همین راستا آذر 94 بود که قشقاوی، معاون وزیر خارجه از تمایل ایران برای لغو روادید میان ایران و عراق خبر داده بود. با این وجود قشقاوی بهای لغو ویزای برای زائران 28 صفر را لغو ویزا برای اربعین قرار داد و گفت: «مایلیم همین محبتی که برادران عراقی در اربعین با ما داشتند؛ ما هم در 28 صفر جبران کنیم. اگر آن عزیزان لغو ویزا کنند، ما هم آمادگی لغو ویزا داریم». این در حالی است که میزان تقاضا برای سفر اتباع ایرانی در ایام اربعین به مراتب بیش از حجم تقاضای سفر اتباع عراق در ایام 28 صفر به ایران است.

اما این تنها سخنی نیست که قشقاوی در باره محدود بودن لغو ویزا مطرح کرده باشد. چندی پیش بود که معاون وزارت خارجه در این باره به یکی از خبرگزاری ها گفت: «طرف ایرانی همواره به موضوع لغو روادید در «اربعین حسینی» تاکید کرده است و در سفر اخیر نیز وزارت امور خارجه به این مساله اشاره کرد با این حال طرف عراقی با لغو روادید موافقت نکرد»!

این در حالی است که بارها نخست وزیر و مسولین عراقی در دیدارهای رسمی و علنی، از آمادگی خود برای لغو روادید بین دو کشور سخن گفته اند.

منحصر کردن لغو روادید به ایام اربعین، یک کم لطفی آشکار در قبال محبتها و پذیرایی ملت خونگرم و مهمان نواز عراق در ایام اربعین است. یعنی دولت یازدهم که در قبال آمریکا از یک راه حل "برنده-برنده" صحبت میکرد، در قبال عراق دنبال راه حلی است که فقط به نفع دولت ایران باشد. یعنی درآمد دولت ایران از محل صدور ویزا برای شیعیان عراقی کم نشود، اما دولت عراق از درآمدش صرفنظر کند. نکته اینجاست که در ایام اربعین بیشترین حجم تقاضا برای سفر به عراق وجود دارد و در مقابل تعداد کمی از اتباع عراق قصد سفر به ایران را دارند.

در واقع میتوان گفت که دولت برای فرار از انتقادهای مردمی، به جای مخالفت با "لغو ویزا بین ایران و عراق"، پیشنهادی را ارائه کرده که میداند منطقی نیست و طرف عراقی قبول نمی کند. این شیوه این ضرب المثل را تداعی میکند: "قیمتی میگویم که کسی نخرد." با این شیوه، آنها انتقادهای مردمی را به گردن دولت عراق می اندازند.

نظر برخی تحلیل گران بر اساس سیر مواضع معاون کنسولی امور خارجه از سال گذشته تاکنون، این است که یکی از #عوامل_اصلی برداشته نشدن ویزا، تاکید عجیب و خاص طرف ایرانی بر برداشته شدن ویزا صرفاً در #اربعین است. در حالیکه به نظر میرسد چنین تفاهمی ضمن اینکه خلاف عرف دیپلماتیک بین المللی است، کاملا ناعادلانه و به ضرر مردم عراق و حتی نوعی #توهین به مردم مهمان نواز عراقی است. زیرا معنایش این است که میلیونها زوار عراقی که در غیر اربعین به زیارت امام رضا(ع) می‌آیند، باید هزینۀ ویزا را بدهند، اما ایرانیهایی که عمدتاً در ایام اربعین به زیارت میروند، بدون ویزا به زیارت بروند. طبیعی است که تا وقتی ایران چنین شرطی گذاشته باشد، طرف عراقی استقبال نکند و عملا ویزا برداشته نشود.

با این وجود به نظر می رسد قشقاوی با متوجه شدن علت اصلی به نتیجه نرسیدن خواسته طرفین مواضع خود را اصلاح کرده و با بیان اینکه اگر صدور ویزا به صورت متقابل با عراق لغو شود به نفع ما و برادران عراقی است، گفت: «اراده جمهوری اسلامی لغو کامل ویزا در همه ایام سال به ویژه اربعین است».

گرچه معاون کنسولی امور خارجه، روز گذشته برخلاف مواضعی که قبلا از ایشان منتشر شده بود، در این موضع گیری، بر لغو در همۀ سال تاکید کرده-که ظاهرا به معنای فهم ایراد مواضع قبلی است- اما تاکید مجدد ایشان بر "لغو ویزا به وِیژه در اربعین" نشان میدهد که احتمالا سیاست‌های غیرمنصفانۀ پیشین بنا نیست تغییری کند و تا وقتی این رویکرد اصلاح نشود، #امید_چندانی به لغو ویزا بین ایران و عراق نیست. مگر اینکه تقاضاهای فراوان مردمی بیشتر مورد عنایت قرار گیرد، و رایزنی‌های نمایندگان مردم در مجلس، خبرگزاری ها و تریبون‌های مختلف، پیگیری‌های موثرتر و جدی‌تری در این زمینه داشته باشند.

و اما اینکه چرا طرف ایرانی در طول دو سال گذشته این سیاست ناعادلانه را پیگیری کرده است، آیا انگیزه های اقتصادی است، یا مسائل دیگری در میان است، مطلبی است که تاکنون هیچ مقام دولتی در این خصوص اظهار نظر نکرده است.

گفتنی است در حالیکه چندین ماه قبل، نخست وزیر عراق در دیدار رسمی با ریاست مجلس، دکتر لاریجانی، پیشنهاد رسمی لغو ویزا بین ایران و عراق را داد، معاون وزارت امور خارجه ایران باز شهم ادعا کرده که طرف عراقی مانع برداشته نشدن ویزا هستند. این عدم شفافیت در مسألۀ عدم لغو ویزا، و اینکه آیا مشکلی غیر از تقاضای غیر منصفانۀ طرف ایرانی وجود دارد یا خیر، خلاف انتظار مردم از دولت است.