شنبه ۸ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۲۲:۲۴
روایتی از حال و هوا و رسوم مردم خراسان‌جنوبی در ایام محرم:
حکایت عشقی ناب در جان کویرنشینان/ از سنگ‌زنی تا هفت منبر؛ رسوم خاص خراسان‌جنوبی در ایام محرم
حضور همه اقشار از هر سن و سالی در مراسم عزاداری تنها حکایت از عشقی دارد که هیچگاه شعله آن خاموش نخواهد شد و هر ساله مشتاقان و افراد بیشتری را به خود جذب می‌کند.
فرا رسیدن ماه محرم داغ دل مسلمین را زنده می‌کند و انگار غم شهادت اباعبدالله الحسین(ع) و یارانشان هیچگاه برای مردم تمام‌شدنی نیست و هر سال مراسم‌های عزاداری باشکوه‌تر از سال قبل برگزار می‌شود.
این روزها مردم خراسان‌جنوبی نیز با توجه به فرهنگ و سنت‌های خاص خود به عزاداری می‌پردازند و با گرایش‌های عمیق معنوی، تمام تلاش خود را دارند تا نهایت ارادت خود به ائمه اطهار(ع) را به جهانیان نشان دهند.
مردم بیرجند از روز اول محرم شهر را سیاه‌پوش کرده و خود نیز رخت عزا برتن کرده و شرکت در مراسم عزاداری در حسینیه‌ها و مساجد را به نوعی بر خود واجب می‌دانند.
در روزهای اول محرم در مساجد مختلف و روستاها مراسم علم‌بندان برگزار می‌شود و اکثر هیئت‌ها از روز هفتم ماه محرم با حرکت در مناطق مختلف شهر به عزادرای می‌پردازند.
حسینیه امام رضا(ع)، مسجد عاشورا، مسجد امام حسین(ع) و مزار شهدای باقریه در بیرجند از جمله مکان‌هایی است که این ایام هیئت‌های عزاداری در آن تجمع دارند.
بازدید هیئت‌ها از یکدیگر و عزاداری در کنار هم، حضور در مزار شهدا و فاتحه‌خوانی برای اموات، روضه خوانی، نوحه‌خوانی و حضور در خانه افرادی که عزیزی را از دست داده‌اند از جمله برنامه هیئت‌ها در این ایام است.
زنجیرزنی، علم‌بندان، بیل‌زنی، سنگ‌زنی، مشعل‌گردانی، تعزیه‌خوانی و نخل‌گردانی از جمله آیین‌های عزاداری مردم استان است که هر کدام از این آیین ها در منطقه خاصی رونقی بیشتری دارد.
مراسم علم‌گردانی بیشتر در روستاها رونق دارد و افرادی با بردن علم‌ها به در خانه‌ها برای اموات هر خانه فاتحه می‌فرستند و صاحب‌خانه نیز نذورات خود برای عزای امام حسین(ع) را به فردی که علم دارد تحویل می‌دهد.
یکی از سنت‌های مردم بیرجند که توسط بانوان انجام می‌شود مراسم هفت‌منبر است که هر ساله بانوان آن را در عصر تاسوعا و با حضور در بافت قدیمی شهر برگزار می‌کنند.
بانوان بیرجندی در هفت منبری که در ایام محرم در آنجا روضه‌خوانی صورت گرفته با نیت کردن، شمع روشن می‌کنند.
بعد از روشن کردن شمع آن را داخل سینی می‌گذارند و با نذورات خود مانند پول و یا خرما یک منبر را زیارت و به مکان دیگر می روند.
شب عاشورا در بیرجند نیز اکثر هیئت‌ها در محل مسجد عاشورا تجمع دارند و مردم در خیابان مطهری به نظاره هیئت‌ها و عزاداری می‌پردازند.
روز عاشورا همه هیئت‌ها با سینه زنی و زنجیرزنی به سمت قتلگاه حرکت می‌کنند و عزاداری بعد از نماز ظهر عاشورا و آتش زدن خیمه‌ها شور و حال عجیبی را در ظهر عاشورا به شهر می‌دهد.
مراسم تعزیه در ظهر عاشورا در برخی مناطق نیز مرسوم است و ارادتمندان به سیدالشهدا(ع) سعی می‌کنند تا با نشان دادن حوادث ظهرعاشورا، حقیقت و داستان واقعه عاشورا را برای مردم به نمایش بگذارند.
عده زیادی از مردم نیز در روزهای تاسوعا و عاشورا بر سرمزار اموات خود حاضر می‌شوند تا اموات خود را از تلاوت فاتحه بی‌نصیب نگذارند.
در هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری معمولا از روز هفتم پختن نذری و اطعام عزاداران مرسوم است اما در بسیاری از روستاها از ابتدای ماه محرم تا پس از عاشورا هر روزه شاهد روضه‌خوانی و توزیع غذای نذری هستیم.
غروب عاشورا نیز مردم به یاد بازماندگان و فرزندان امام حسین(ع) در اکثر مساجد شهرهای استان مراسم شام غریبان برگزار می‌کنند تا با حضرت زینب(س) و خانواده‌های شهدای کربلا ابراز همدردی داشته باشند.
حال و هوای استان در این ماه تنها بوی غم می‌دهد و مردم استان هر آنچه که در توان دارند می‌گذارند تا مراسم عزاداری به بهترین نحو ممکن برگزار شود.
حضور همه اقشار از هر سن و سالی در مراسم عزاداری امام حسین(ع) تنها حکایت از عشقی دارد که هیچگاه شعله آن خاموش نخواهد شد و هر ساله مشتاقان و افراد بیشتری را به خود جذب می‌کند.
محمدحسین نوجوان 17 ساله بیرجندی که در مراسم عزاداری در مسجد امام حسین(ع) در روز تاسوعا مشغول سینه زنی بود در گفت‌و گو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: همه مردم این ماه را دوست دارند و حتی اشکی که در این ماه ریخته می‌شود نیز دوست داشتنی است چرا که آرامش‌دهنده است.
وی افزود: با دوستانم هر ساله برنامه‌ریزی می‌کنیم که به هیئت بیاییم و حضور در این مکان در این ایام و عز اداری را به هر تفریح دیگری ترجیح می‌دهیم.
این نوجوان بیرجندی با بیان اینکه تسلیم نشدن در برابر دشمن از درس‌هایی است که امام حسین(ع) به ما می‌دهند، گفت: در راه اسلام باید از همه چیز گذشت.
محمدحسین با اشاره به اینکه فداکاری در راه اسلام عزت را به دنبال دارد، گفت: تاکنون به کربلا نرفته‌ام و تشرف به کربلای معلی را این شب‌ها از خدا می‌خواهم.
وی تصریح کرد: گریه کردن بر مصیبت‌های اهل بیت(ع) اجر بسیار زیادی دارد و امیدوارم هیچکس در این ایام از این اجر بی‌نصیب نماند.
بهدانی یکی دیگر از عزاداران حسینی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، گفت: از کودکی با مجلس عزای اباعبدالله الحسین(ع) انس گرفته‌ایم و حضور در مراسم عزاداری با گوشت و خونمان عجین شده است.
وی افزود: فرزندانم را نیز از کودکی به مجالس عزای ماه محرم آورده‌ام تا با این ماه و فلسفه عاشورا آشنا شوند و بدانند که چه اتفاقانی در این ایام برای خاندان امام حسین(ع) افتاده است.
این عزادار حسینی تصریح کرد: همه مردم با اخلاص و پاکی در این عزاداری‌ها شرکت می‌کنند و می‌خواهند بگویند که یا حسین(ع) دیگر شما را تنها نخواهیم گذاشت و مسیر قیام شما را ادامه می‌دهیم.
بهدانی بیان کرد: مکتب امام حسین(ع) درس‌های زیادی را به مردم می‌دهد که از بزرگترین این درس‌ها اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و همچنین آزادگی است.
وی خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) با 72 تن از یاران خود با اقامه نماز ظهر با توجه به شرایط سخت جنگ به ما نشان دادند که هیچ چیزی نباید مانع از تاخیر در خواندن نماز شود که این مورد باید همیشه مورد توجه جوانان باشد.
در جای جای نقاط کشور در این ایام مراسم‌های عزاداری برگزار می‌شود و مردم این خطه کویری نیز با خلوص نیت سعی بر این دارند تا ارادت خود نسبت به اباعبدالله الحسین(ع) را اثبات کنند و بگویند که اگر اهل کوفه امام حسین(ع) را تنها گذاشتند آنها نخواهند گذاشت که شعله قیام عاشورا به سوی خاموشی برود و با تمام وجود پیام عاشورا را به نسل‌های بعد منتقل خواهند کرد.
انتهای پیام/4
کلمات کليدی: خراسان‌تایم , محرم , عزاداری