داخلی صفحه سیاسی آرشيو يادداشت

محمد سعید ابراهیمی: وقایع سال‌ها و دهه‌های بعد از لغو امتیاز تنباکو، مویّد درستی پیش‌بینی این عالم جلیل‌القدر بود و شاهد آن بوده‌ایم که جبهه استکبار به انحاء گوناگون از جمله نفوذ در روحانیت، تبلیغات سوء علیه نهاد روحانیت و... سعی در تخریب وجهه روحانیت به منظور خنثی نمودن کارکرد آن، داشته است.

در عهد پادشاهی ناصرالدین شاه، از آن رو که شاه، فردی عیّاش بود و به ویژه علاقه وافری به سیر و سیاحت در اروپا داشت، کشور با کسری بودجه و خزانه خالی مواجه شد و شاه بوالهوس برای استمرار رویه سفر به بلاد خارجه، روی به وطن‌فروشی آورد و امتیازات گوناگونی را در قبال مبالغی ناچیز به کشورهای خارجی واگذار نمود.
از این امتیازات می‌توان به امتیاز انحصاری توتون و تنباکو اشاره کرد که با کمپانی رژی منعقد شده بود و به موجب آن، امتیاز انحصاری خرید و فروش تنباکوی ایران (یکی از مهمترین اقلام تجاری) به مدت ۵۰سال به شرکت مزبور اعطا می‌شد.
این قرارداد ننگین که خسارات فراوانی را به کشور تحمیل می‌نمود، با واکنش شدید علما و روحانیون مواجه شد.
میرزای شیرازی در پی انعقاد معاهده مزبور، فتوایی دائر بر حرمت استعمال توتون و تنباکو صادر نمودند و خاطرنشان کردند در این برهه، مصرف توتون و تنباکو حرام و در حکم محاربه با حضرت ولی‌عصر(عج) است.
لازم به توضیح است که حکم اولیه استعمال دخانیات، حرمت نیست و حرام اعلام نمودن مصرف توتون و تنباکو توسط میرزای شیرازی در آن مقطع، بنابر مصالح جامعه اسلامی و به عنوان حکم ثانویه صورت گرفت؛ چرا که این قرارداد، تقریبا به منزله مستعمره شدن ایران بود، حال آنکه قرآن کریم به صراحت تأکید می‌ورزد که کافران را بر مسلمانان، سلطه‌ای نیست. (و لَن یَجعلَ اللّه للکُفار عَلی المُؤمِنین سَبیلا)
القصه، پس از صدور این فتوای تاریخی، آحاد جامعه اسلامی با تبعیت از این حکم فقهی، مبادرت به هدم و نابودی قلیان‌های خود نمودند تا جایی که حتی همسران شاه نیز به این فتوا لبیک گفتند و قلیان‌های خود را بر زمین کوفتند.
پیروی تام و تمام مردم و بازاریان در اقصی‌نقاط ایران، از فتوای میرزای شیرازی، ناصرالدین شاه را واداشت تا به الغای این قرارداد خسران‌آور، تن در دهد.
منقول است که پس از عقب‌نشینی شاه از این معاهده ننگین، میرزای شیرازی به شدت گریست و در پاسخ ملازمانی که علت این گریستن را جویا شدند، گفت: گریه من از آن روست که اکنون استعمار به قدرت مرجعیت شیعه پی برد و زین پس، دسائس فراوانی برای زایل نمودن قدرت اثرگذاری و موج‌آفرینی روحانیت به کار خواهد گرفت.
وقایع سال‌ها و دهه‌های بعد از لغو امتیاز تنباکو، مویّد درستی پیش‌بینی این عالم جلیل‌القدر بود و شاهد آن بوده‌ایم که جبهه استکبار به انحاء گوناگون از جمله نفوذ در روحانیت، تبلیغات سوء علیه نهاد روحانیت و... سعی در تخریب وجهه روحانیت به منظور خنثی نمودن کارکرد آن، داشته است.


 

کد مطلب:۱۴۶۹۸

کلمات کليدی: خراسان‌تایم , تنباکو , شاه