خراسان تایم - بازار سنتی بیرجند و تاریخچه تجارت در منطقه تجاری شرق کشور

بازار سنتی بیرجند و تاریخچه تجارت در منطقه تجاری شرق کشور

بازار سنتی بیرجند از قدمتی 300 ساله برخوردار است که در گذشته به عنوان منطقه تجاری شرق کشور شناخته می‌شد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خراسان تایم به نقل از خبرگزاری فارس؛یکی از مکان‌های قدیمی شهر بیرجند بازار سنتی آن است که در شمال و جنوب رود سابق در این شهر قرار گرفته و وجود دو کاروانسرای کهن در این بازار با قدمتی 300 ساله گواه بر عمر طولانی این بازار دارد.
اما کمتر در مورد این بازار و کارکرد آن مطلبی گفته شده و اکنون خبرنگار ما سراغ یکی از بازاریان قدیمی بیرجند رفته است.

محمد فلکی گفت: این کاروانسراها معمولا جایگاه تخلیه بار و نگهداری کالاهای خریداری شده توسط بازرگانان بوده است.

وی افزود: اعتماد و اطمینان تاجران برجسته این بازار به همدیگر سایر بازرگانان در سایر مناطق را تحت تاثیر قرار می‌داد و سبب جلب آنها به این بازار سنتی برای داد و ستد می‌شد.

این بازاری بیرجندی می‌گوید: بازرگانان شهرهایی مانند سیستان، هرات، کرمان و یزد از بازار بیرجند و کاروانسراهای موجود در آن به عنوان مکانی امن و آرام یاد می‌کردند و با خیالی آسوده در این شهر اقامت داشتند و در عین حال از معاملات اقتصادی با تجار بیرجندی بهره‌مند می‌شدند.

فلکی گفت: در این بازار کالاهایی مانند انواع منسوجات، چای، شکر، قند و فرآورده‌های محلی مانند زعفران، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، برگه هلو و زردآلو و توت خشک داد و ستد می‌شد.

به گفته وی تجار خارجی نیز در این مکان فعالیت داشتند، به عنوان مثال بازرگانان هندی به منظور فروش انواع و اقسام ادویه مانند انواع فلفل به این بازار می‌آمدند، ورود تجار هندی به این بازار مربوط به دوره تاریخی صفویه است.
این تاجر قدیمی بیرجندی یادآور شد: وجود 25 بازار مختلف در بیرجند، عامل ایجاد جاذبه اقتصادی فراوانی برای حضور بازرگانان دیگر شهرها بوده است.

فلکی اظهار داشت: بازارهایی مانند بازار پنبه‌فروشان، بازار محسن‌زاده، بازار آراسته، بازار سرپوشیده، بازارچه کندی‌ها، بازار آهنگران، بازار قیصریه از بازارهای به نام بیرجند بوده که در جنوب رود مستقر بودند و از بازارهای شمال رود می‌توان به بازار رنگرزان، بازار مسگران، بازار دباغان، بازار پاشنه‌سازان، بازار کفش ساده‌دوزان و بازار مسگران را نام برد.

وی بیان داشت: یکی از مشهورترین بازارهای سنتی بیرجند بازار سرپوشیده آن است، این بازار تنها بازار سرپوشیده آن زمان است که از جنوب بازار آراسته، آغاز می‌شد و به بازار آهنگران منتهی می‌شد، قدمت کاروانسرای مستقر در بیرجند، به دوره‌های تاریخی زندیه، صفویه و قاجاریه می‌رسد که این موضوع رنگ و بوی دیگری به این بازار می‌بخشد.

این بازاری گفت: در مجموع 16 کاروانسرای شهری وجود داشته است که تعدادی از این کاروانسراها به عنوان دفاتر کار تجار و انبار کالا و مرکز خرید و فروش کالا بوده است.

فلکی افزود: فرش بیرجند از تولیدات صنعتی بیرجند است که در بازارهای فرش ایران از شهرت بالایی برخوردار است؛ فرش مود از نمونه‌های ممتاز این صنعت بوده که پا را از مرزهای ایران فراتر گذاشته و در بازارهای جهان، به‌نام فرش بیرجند مشهور است، در حال حاضر فرش بیرجند به اقصی نقاط دنیا صادر می‌شود.

وی اضافه کرد: به علت اینکه بیرجند نزدیک‌ترین فاصله را با بازارهای افغانستان و پاکستان و همچنین بازارهای هندوستان داشت در گذشته نه چندان دور، بازار بیرجند در منطقه شرق کشور از رونق خوبی برخوردار بود.

این تاجر قدیمی خاطرنشان کرد: در قدیم تجار معروفی از قبیل حاج ملک، علی‌اکبر بیرجندی، اخوان، غلامرضا حسین‌آبادی، اسدالله سادسی، صمدی و گلشنی در بازار فعالیت می‌کردند و هر کدام در یک رشته نام و آوازه داشتند.
:::::::::::::::::::::::::::
گزارش از: فرزانه خزایی