مجوز صادرات پیاز زعفران به دیگر استان‌های کشور از خراسان جنوبی
دوشنبه ۲۷ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۳۶
بررسی مشکلات زرشک و زعفران دو محصول استراتژیک استان برای صادرات
پشت درهای بسته بازارهای جهانی
خام فروشی زرشک یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود درصنعت تولید وصادرات آن شده، هماکنون عرضه زرشک در استان‌های مختلف به صورت سنتی و خام‌فروشی صورت می‌گیرد و اگر صادراتی هم باشد به صورت فله‌ای وغیر استاندارد است. ایران هنوز نتوانسته بازار جهانی این محصول را به دست گیرد.
اکثر کشاورزان این استان به کشت زرشک مشغول هستند؛ اما کم توجهی مسئولان به این محصول و حمایت نکردن از کشاورزان سبب شده تا ایران صادرکننده این محصول نباشد. البته به تازگی پرونده 4 محصول عناب بیرجند، زرشک جنوب خراسان، زعفران قائنات و زعفران خراسان تکمیل و برای ثبت جهانی به سازمان جهانی مالکیت فکری (دبلیو.آی.پی. او) ارسال شده است. خام فروشی زرشک یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود درصنعت تولید وصادرات آن شده، هماکنون عرضه زرشک در استان‌های مختلف به صورت سنتی و خام‌فروشی صورت می‌گیرد و اگر صادراتی هم باشد به صورت فله‌ای وغیر استاندارد است. ایران هنوز نتوانسته بازار جهانی این محصول را به دست گیرد.
دانش ورود به بازارهای بین‌المللی را نداریم
هاشم ولی پورمطلق، رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهارداشت:«تحریم‌ها و نداشتن روابط بین‌المللی امکان معرفی زرشک خراسان جنوبی را به دیگر کشورها کم کرده و این مسأله موجب شده تا شرایط برای معرفی این محصول مهیا نباشد. بسته بودن مرزها نیز باعث شده تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان این محصول با سلایق خارج از مرز آشنا نباشند. در واقع این مسائل امکان صادرات محصولات استان از جمله زرشک و زعفران را کاهش داده است.
از طرفی دیگر شرایط ذکرشده حاکم بر کشور امکان نوآوری، ابتکار و خلاقیت را از تولیدکننده می‌گیرد.»وی با تأکید براینکه تکنولوژی صنایع تبدیلی ما قابلیت رقابت با دیگر کشورها را ندارد، دلیل آن را کیفیت بالای محصولات فرآوری شده آنها نسبت به محصولات ایرانی عنوان کرد و یادآور شد:« دولت باید برای محصولاتی که مازاد تولید دارند جایزه یا یارانه صادراتی در نظر بگیرد. به عبارتی برای تولیدکننده به منظور هر کیلوگرم صادرات، یارانه صادراتی اختصاص دهد. این کار نفوذ و رقابت ما را در بازار خارجی بالا می‌برد.»
رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه زرشک ما در خارج از کشورشناخته شده نیست چون دانش ورود به بازارهای بین‌المللی را نداریم، ادامه داد:«البته درحال انجام کارهایی در این بخش هستیم. برای حمایت از زرشک کاران و زعفران کاران استان، 10 میلیارد تومان تسهیلات به صورت سرمایه در گردش با بهره 10 درصد پرداخت و همچنین روند صدور مجوز برای بارگاه‌های بهداشتی زرشک (فضایی که برای خشک کردن این محصول در نظر گرفته می‌شود) استان را تسهیل کردیم.هماکنون برای ساخت این بارگاه‌ها به زرشک کاران استان تسهیلات کم بهره می‌دهیم.» ولی پورمطلق قیمت امسال زرشک تازه خریداری شده با شاخه را 4 هزار تا 4 هزار و 200 تومان از کشاورزان ذکر کرد و گفت:« در حالی که 2 سال پیش این قیمت 2هزار و 200 تومان بوده و روند تورمی هم در نهاده‌های کشاورزی نداشته‌ایم.»
از بازار رقابت دور شده ایم
محسن احتشام، نایب رئیس شورای ملی زعفران ایران هم با ابراز تأسف از اینکه کشور ایران به‌عنوان نخستین تولیدکننده زعفران نتوانسته تاکنون به‌عنوان برند معرفی شود، خاطرنشان کرد:« در بازارهای جهانی حتی نتوانستیم روی مزیت نسبی تولیداتمان تکیه کنیم و این مسأله موجب شده تا از بازار رقابت دور شویم.
بیش از 96 درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم اما جایگاهی به‌عنوان برند نداریم.» وی دلیل اتفاق نیفتادن این مهم را کمبود اعتبار و بودجه بیان کرد و افزود:« طرح جامع زعفران را چند سال پیش نوشته و تهیه کردیم اما اعتبار و بودجه‌ای به این طرح اختصاص داده نشده واین طرح همچنان بلاتکلیف وبدون اعتبارمانده است. بهره‌وری ما در برداشت زعفران در واحد سطح، پایین است و از هر هکتار، 3.5 تا 4 کیلوگرم زعفران برداشت می‌کنیم که این مقدار، خیلی کم است، در حالی که برداشت این محصول قیمتی را می‌توان تا 12 کیلوگرم در هر هکتار افزایش داد.»
احتشام از جمله کارهایی که می‌توان برای برداشت بیشتر زعفران انجام داد را آموزش کشاورزان برای انتخاب پیازاین محصول عنوان کرد واظهار داشت:« پیاز زعفران باید اصلاح شده و دارای وزن استاندارد باشد. نحوه آبیاری این محصول هم باید بموقع و کود آن نیز مرغوب باشد. در کشت زعفران نباید ازکود شیمیایی استفاده کرد.»
ضعف بسته بندی برای صادرات طلای سرخ
این صادرکننده نمونه زعفران بسته‌‌بندی‌های معمولی زعفران را از دیگر ضعف‌های موجود برای صادرات طلای سرخ ذکر کرد و یادآور شد:« 85درصد زعفران صادراتی ایران در خارج از کشور با بسته بندی‌های جدید و با برندهای اسپانیایی فروخته می‌شود که این مسأله ناشی از ضعف ما در تکنولوژی بسته‌بندی است.
تکنولوژی بسته‌بندی کالا در کشور ما به روز نیست.»نایب رئیس شورای ملی زعفران ایران حمایت ازصنعت بسته‌بندی برای دور شدن از خام فروشی محصول زرشک و پایین آوردن سود تسهیلات بانکی برای صادرات جهت ایجاد بازار رقابت را از جمله کارهایی عنوان کرد که می‌تواند در بهبود شرایط بازار موجود مؤثر باشد. وی با تأکید بر اینکه برای تولید زرشک باید توجه خاصی به نکات بهداشتی و استانداردهای بین‌المللی آن شود، افزود: «با چنین شرایطی ایران در بازار جهانی توان رقابت پیدا می‌کند، درغیر این صورت با خام‌فروشی، بی‌کیفیت و متنوع نبودن محصولات نمی‌توان در بازارهای جهانی موفق بود. به هرحال اگر بتوانیم در امر بازاریابی و تنوع محصولات خوب عمل کنیم، می‌توانیم هم نخستین صادرکننده زرشک در جهان باشیم و هم بحث صادرات آن را شروع کنیم.»
کلمات کليدی: زرشک ؛ زعفران ؛محصول؛ استراتژیک؛ استان ؛صادرات