خراسان تایم - چشم و هم چشمی رقابتی که سبک زندگی را تغییر میدهد

چشم و هم چشمی رقابتی که سبک زندگی را تغییر میدهد

چشم و هم چشمی در یک تعریف ساده یک تقلید کورکورانه است. با توجه به اینکه در هر جامعه‌ای که مشکلات اجتماعی و فرهنگی در آن شدید باشد، نابهنجاری‌های اجتماعی نیز در آن بیشتر است، چشم و هم چشمی نیز به عنوان یکی از این مشکلات، در جامعه ما نیز وجود دارد و فقط شامل زنان‌ یا قشر جوان جامعه نیست.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خراسان تایم، افرادی که به این معضل مبتلا هستند، هر آن‌چه را که در جامعه می‌بینند، در خود نیز احساس نیاز کرده و سعی می‌کنند به هر طریقی به آن چیز برسند و این گونه افراد به هیچ وجه به موقعیت و نیاز خود را در نظر نمی‌گیرند.
متاسفانه جامعه ما در آموزش ارزش‌های واقعی به افراد ناتوان بوده و در برخی موارد بسیار ضعیف عمل کرده است.
از پیامبر اکرم(ص) روایت شده که کسی که به آنچه در دست دیگران است نظر داشته باشد، حزن و ناراحتی‌اش طولانی می‌شود.
اگر چشم و هم چشمی از نوع رقابت بد و ناسالم در خانواده‌ای وجود داشته باشد، کودکان این خانواده‌ها نیز دچار مشکلاتی می‌شوند و این آسیب نسل به نسل منتقل می‌شود.
ازآنجا که کودکان رفتار پدر و مادر خود را ملاک اعمال خود قرار می‌دهند، پدر و مادری که دچار چشم و هم چشمی، حسادت و خودکم بینی باشند، سبب بروز این آسیب در فرزندان نیز می‌شود.
مقام معظم رهبری همواره بر خطر ورود پدیده اشراف گری و تجمل گرایی به سبک زندگی اسلامی هشدار می داده اند.
ایشان در بخشی از سخنان خود با تاکید بر نمایان شدن پدیده های شوم اشراف گری فرموده اند: شما بدانید که گرایش اشرافیگری، آن چیزی نیست که بشود با قانون و با دادگاه و با بازجویی و با امثال اینها علاجش کرد؛ خیلی سخت‌تر از این حرفهاست.
این از جمله مقولاتی است که باید فضای عمومی کشور، احساسات مردم، خواست مردم و به تعبیر رساتر، فرهنگ عمومی مردم، آن را دفع کند تا این علاج شود.
آن کسانی که به اشرافیگری گرایش دارند و دلشان برای زندگی اشرافی لک می‌زند، یعنی خوردن و پوشیدن و زندگی کردن و مشی کردن به سبک اشراف و دور از زندگی متوسط مردم، یکی از کارهایی که می‌کنند، این است که این دید و ذهنیت را در مردم به‌وجود آورند که این چیز خوبی است و ارزش است.
اثرات چشم و هم چشمی
اعتیاد، طلاق، فقر و اختلافات خانوادگی از نتایج همین رفتار غلط است، گیر و دارهای ناشی از چشم و هم چشمی گاهی شکاف‌های بزرگی را در خانواده پدید می‌آورد.
رقابت ناسالم مالی در بین افراد بدون در نظر گرفتن شرایط مالی خانواده انزوای فردی را به دنبال دارد و یکی از عوامل مهم در طلاق زوج‌هاست که در گام اول با طلاق عاطفی شکل می‌گیرد و این در حالی است که فرزندان و در واقع نسل آینده جامعه از این رفتار ناهنجار قربانیان اصلی این رفتار هستند.
ديدگاه روان شناسان
از نظر روان شناسان و كساني كه در حوزه روان شناسي اجتماعي تحقيق و پژوهش مي كنند، پديده اي چون چشم و هم چشمي در ميان برخي افراد، نشانه وجود نوعي نياز براي جلب توجه اطرافيان و مورد تاييد قرار گرفتن از سوي آنهاست.
بنابراين چشم و هم چشمي ارتباطي مستقيم با ميزان پذيرفته شدن افراد از سوي خود آنها دارد. بدين معني كه هرچه افراد، وضعيت ظاهري، توانايي هاي فردي و مالي خود را همان گونه كه هست، قبول داشته باشند كمتر به چشم و هم چشمي با اطرافيان خود مبادرت مي ورزند.
به اعتقاد روان پزشكان، زماني كه افراد واقعيات زندگي و توانايي هاي فردي خود را قبول داشته باشند، كمتر به نظرات ديگران در مورد خود توجه مي كنند و مي خواهند اطرافيان، آنها را همان طور بپذيرند كه در واقعيت هستند. هم چنين وقتي افراد بيش از حد در پي كسب اطلاع از نظرات ديگران نسبت به خود باشند تلاش مي كنند تا همان طور كه ديگران دوست دارند در مقابل آنها ظاهر شوند و از همين طريق نظر مثبت آن ها را نسبت به خود جلب كرده و مورد تاييد آن ها واقع شوند. در اين صورت است كه اين افراد از واقعيات شخصيتي و توانايي هاي خود غافل شده و معيار خود را تاييد ديگران قرار مي دهند.
چشم و هم‌چشمی رقابتی که نتایج منفی در پی دارد
بهناز زال کارشناس ارشد روانشناسی در خراسان جنوبی با بیان اینکه چشم و هم‌چشمی و تجملات، از موانع اصلی کاهش سن ازدواج است، افزود: چشم و هم‌چشمی یک رقابت منفی است و تا زمانی که تبدیل به رقابت مثبت نشود، در هر زمینه‌ای باشد، نتایج منفی خواهد داشت.
وی ادامه داد: زمانی‌که خانواده‌ها به دلیل مقایسه خود با دیگران هزینه‌های سنگینی متحمل می‌شوند و نگران چگونه برگزار شدن مراسم عروسی هستند، از توجه به امور مهمی مثل شناخت طرف مقابل باز می‌مانند.
این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه چشم و هم‌چشمی نشانه عدم رضایت از سطح خود است، تصریح کرد: زوجینی که از خود راضی نیستند و به نداشته‌هایشان توجه بیشتری دارند، خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و از این راه کمبود عزت نفس‌شان را جبران می‌کنند.
زال ادامه داد: این افراد همواره نگرانند که مبادا نتوانند خود را به دیگران اثبات کنند و نمایش خوبی از داشته‌هایشان داشته باشند و به عبارتی دیگران چه فکری در موردشان خواهند کرد.
این کارشناس ارشد روانشناسی گفت: زمانی را که خانواده‌ها باید صرف افزایش آگاهی از هم و شناخت بیشتر بکنند صرف چگونگی برگزاری مراسم و خرید می‌شود که عمدتا موجبات دلخوری و ناراحتی‌هایی را فراهم می‌کند که در زندگی مشترک عروس و داماد تاثیر پایداری دارد.
وی ادامه داد: در جامعه نابهنجاري هايي به وجود مي آيد كه به شكل پديده اجتماعي از فراگيري بسياري برخوردار مي شود، اغلب كساني كه به اين نابهنجاري ها دچار مي شوند خود را از اتهام آن مبرا مي دانند و به شكلي مي پذيرند كه امري ناخوشايند و رفتاري زشت است.
زال یادآورشد: پديده چشم و هم چشمي از جمله پديده ها و نابهنجاري هايي است كه به شكل گسترده وجود دارد.
چشم و هم چشمی، ریشه در الگوبرداری‌های نادرست دارد
حجت الاسلام رضا احمدی یک کارشناس دینی نیز گفت: قرآن از آن جايي كه دين زندگي است به همه مسائل اجتماعي و امور مرتبط به آن پرداخته است.
وی افزود: فردی که به مقایسه‌ی مادی زندگی خود با زندگی دیگران می‌پردازد، گرفتار نوعی خود کم‌بینی می‌شود و خود را در میان مردم خوار و پست می‌بیند.
این کارشناس دینی اظهار کرد: این افراد معتقدند که اگر وضعیت ظاهری زندگی متفاوت شود، زندگی راحت و خوبی خواهند داشت، در صورتی که معیار و ملاک زندگی راحت و آسوده در قناعت، کسب تقوا و کمالات معنوی است.
احمدی خاطرنشان کرد: از پیامبر اکرم(ص) روایت شده که کسی که به آنچه در دست دیگران است نظر داشته باشد، حزن و ناراحتی‌اش طولانی می‌شود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: چشم و هم چشمی، ریشه در رقابت ناسالم و الگوبرداری‌های نادرست دارد و شخصی که دچار چشم و هم چشمی است، گرفتار بیماری‌هایی چون حسادت، حسرت، اندوه و افسردگی می‌شود و گمان می‌کند که فقدان ثروت و کمبودهای مادی به معنای اهانت، ذلت و خواری است.
احمدی بیان کرد: رقابت چشم‎ و‎ هم‎چشمی اگر جنبه افراطی پیدا کند، اغلب فرد را دچار اختلال در عملکرد اجتماعی خواهد کرد.
وی یادآورشد: کسانی‌که اسیر این رقابت می‎شوند بیشتر خود را با کسانی مقایسه می‎کنند که ممکن است از لحاظ شرایط خانوادگی و فرهنگی در موقعیت یکسانی نباشند.

گزارش از محبوبه قاسم زاده