چهارشنبه ۲۱ تير ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۵۱
خراسان‌تایم گزارش می‌دهد
پیامدهای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی
دکترعلیرضا اسلام کارشناس مسائل اجتماعی گفت: پیامدهای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بر روابط فردی، خانوادگی و شغلی تاثیرات وسیعی خواهد گذاشت.
عبارت "شبکه‌ی اجتماعی" به مجموعه ای از ارتباطات و گره‌های ارتباطی میان آنها اشاره دارد. گره‌ها در گراف شبکه اجتماعی افراد جامعه هستند و خطوط یا یال‌هایی که بین گره‌ها رسم شده است و ارتباطات میان افراد جامعه را مدل‌سازی می‌نماید.
*هدف اصلی رسانه‌های اجتماعی
رسانه‌های اجتماعی در اشکال و عنواین مختلف وجود دارند اما هدف اصلی همه آنها ارتباط و تبادل اطلاعات افراد با یکدیگر است. در این شبکه‌ها کاربران اجازه دارند تا لیستی از دوستان خود داشته باشند واجازه اضافه‌کردن یا کم‌کردن آنها را داشته باشند. ارسال پیام و به اشتراک‌گذاری محتوا و اعلام موافق یا مخالف بودن با محتوا، از طریق زدن علامت لایک از دیگر امکانات این شبکه‌ها می‌باشد. این شبکه‌ها بالاترین میزان رشد را نسبت به سایر رسانه‌های اجتماعی دارد. همان‌طور که در بالا اشاره شد، یکی از مهم‌ترین رسانه‌های اجتماعی، شبکه اجتماعی است که اخیرا بحث ارتباط آن با آموزش بسیار مورد توجه متخصصین و کارشناسان یادگیری الکترونیکی قرار گرفته است. شبکه‌های اجتماعی به مثابه راه‌های مختلفی می‌مانند که مردم در زمان عبور از آن می توانند در مورد مسائل مختلف با هم صحبت کنند و اطلاعات عمومی یا خصوصی خود را در قالب‌های مختلف اعم از عکس، ویدئو، واژه‌ها، دست‌نوشته و غیره با افراد یا گروه‌های خاصی به نمایش و اشتراک بگذارند. هدف شبکه‌های اجتماعی کمک به بهبود و تسهیل روابط، همکاری و تعامل بین افراد، سازمان‌ها و موسسات در موضوعات گوناگون از قبیل تجارت، پزشکی، مباحث آموزشی در راستای تغییر مثبت می‌باشد.
به بیانی ساده‌تر شبکه‌های اجتماعی ابزار متنوعی هستند که همه به صورت آزاد و رایگان به آن دسترسی دارند. یک فرد می‌تواند مطالب مورد نظر یا یک سری اطلاعات خاص را در یک ثانیه با صدها و حتی هزاران نفر در سراسر جهان به اشتراک بگذارد. این پدیده به اشتراک‌گذاری اطلاعات بسیار قابل توجه است چرا که در گذشته اگر کسی قصد انتشار مطلبی را برای عموم مردم یا یک گروه بزرگ از مخاطبان داشت باید با پرداخت هزینه فراوان و وجود مشکلات بسیار زیاد از روزنامه‌ها، تلوزیون و رادیو کمک می‌گرفت. در حال حاضر، با ظهور شبکه‌های اجتماعی، همان اطلاعات را می توان در ظرف چند ثانیه و بدون هیچ هزینه و مشکلی منتشر کرد.
*شبکه‌های مجازی همانند یک تیغ دولبه است
دکترعلیرضا اسلام، جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار خراسان‌تایم بر پیامدهای وسیع شبکه‌های مجازی تاکید کرد و گفت: پیامدهای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بر روابط فردی، خانوادگی و شغلی تاثیرات وسیعی خواهد گذاشت و می‌توان این تاثیرات را مثل یک تیغ دولبه در نظر گرفت که از یک جهت حاوی تاثیرات مثبتی از قبیل ارتباط سریع‌تر و سرعت انتقال اطلاعات خیره‌کننده‌ای است، اما از طرف دیگر اگر به‌شکل بی‌رویه و به شکل افراط گونه مورد استفاده قرار گیرد، مشکل‌ساز خواهد شد و در این حالت است که مشکلات و معضل‌ها از پس ماجرا حاصل می‌شود. در واقع این امر برای همه موارد صحیح و قابل استناد است. اگر در استفاده از وسیله‌ای و انجام هر امری تفریط صورت گیرد باعث بوجود آمدن مشکلات عظیمی در آن مورد خواهد شد.
علیرضا اسلام بر نسبی بودن این امر تاکید کرد و در مورد مزایا و یا مضرات گفت: این‌گونه وسایل ارتباطی خواه‌‌ناخواه شامل هر دو قسم امر هست و استفاده از آن هم شامل موارد مفید و امکانات ویژه‌ای است ولی می‌تواند در عین مفید بودن شامل ضررهای بسیار جدی برای فرد و اجتماع شود.
*شبکه‌های مجازی باعث ساده‌سازی و تقطیع مطالب شده است
وی در مورد عادت به کوتاه‌خوانی و پایین بودن سرانه مطالعه در ایران گفت: یکی از مهم‌ترین موضوع‌های امروز مردم ایران، همین موضوع ساده‌سازی و تقطیع کردن مطالب در شبکه‌های اجتماعی است که امروزه گریبان‌گیر مردم ما شده است. با کوتاه سازی و مطالعه‌ی جمله‌ای یا پاراگرافی از فیلسوف یا نویسنده‌ای توسط افراد که گاهی صحیح و مستند هم هست، فرد احساس می‌کند اطلاعات مناسبی از فلسفه دارد و به اینکه علومی مثل فسلفه بسیار گسترده و وسیع است توجهی ندارد و ممکن است موجب بوجود آمدن سوء‌تفاهمی برای مردم عادی شود.
وی در پرسش خبرنگار خراسان‌تایم در مورد سرانه مطالعه مردم کشور ایران که بسیار پایین است گفت: متاسفانه چندین سال است که با پیشرفت علم و تکنولوژی مردم ایران از مطالعه آزاد کمی فاصله گرفته‌اند و این امر بسیار خطرناک است. در مقایسه سرانه مطالعه ایران با سایر کشورها به‌سادگی متوجه خطر پیش رو خواهید شد، کشور ما باید هر چه سریع‌تر به دنبال راه چاره‌ای برای از بین بردن این معضل کند تا در آینده‌ای نه‌چندان نزدیک شاهد بالا رفتن نرخ مطالعه در کشور عزیزمان باشیم.
*کاهش سرانه مطالعه به فرهنگ جامعه آسیب خواهد رساند
خانم شادمان، روانشناس در گفتگو با خبرنگار خراسان‌تایم در مورد شبکه‌های ماهواره‌ای گفت: در کنار به روز بودن و ارائه حجم وسیعی از اطلاعات و اخبار، ایجاد شبکه گسترده‌ای از دوستان و آشنایان و همچنین محتواهای سرگرم کننده که باعث ترقیب اکثریت افراد به فضای مجازی شده است، متاسفانه تهدیدها و معایبی را به‌همراه دارد. کاهش انگیزه، هدفمندی، اتلاف وقت ،کاهش آینده‌نگری و پویایی به خصوص در کاربران نوجوان و جوان که بیشترین استفاده را دارند کاملا مشهود است. چه‌بسا شبهات و القاء شایعات قدرت تحلیل، تعمق و تأمل افراد را کاهش می‌دهد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه فضای مجازی نمی‌تواند به صورت واقعی افراد رو معرفی کند، به این صورت کیفیت سطح تعاملات اجتماعی افراد کاهش میابد. قدرت درک دیگران و همدلی واقعی و احساس اضطراب اجتماعی و انزوا و افسردگی، عدم امنیت را حاصل می‌شود. استفاده اعتیادگونه از فضاي مجازی باعث کاهش انگیزه و رغبت به مطالعه و دریافت آگاهی و شناخت می‌شود. متاسفانه کاهش سرانه مطالعه به فرهنگ جامعه آسیب خواهد رساند.
وی ادامه داد: مطالعه، قابلیت تحلیل و ارتقاء مهارت‌های ذهنی و تفکر خلاق را در افراد افزایش می‌دهد. یکی از روش های درمانی موثر"کتاب درمانی" است .دور شدن از مطالعه روند رشد فکری و روحي افراد رو کند می‌کند. مجهز شدن افراد یک جامعه به سلاح کتاب باعث افزایش سطح آگاهی و دانایی و قدرت تجزیه و تحلیل و کاهش میزان اختلالات و افزایش سلامت روانی افراد جامعه می‌شود. امیدوارم با هم‌فکری و همراهي همدلانه خانواده‌ها و مسئولين گام‌های جدّی‌تری در جهت آگاه‌سازی مضرات استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی و دانش‌افزایی افراد با مطالعه و کتاب‌خوانی صورت گیرد.
کلمات کليدی: خراسان‌تایم , شبکه‌های اجتماعی , کتاب