خراسان تایم - کودتای 28 مرداد، درس عبرت اعتماد به غرب

کارشناس سیاسی: بیست و هشتم مرداد ماه نقطه عطفی در تاریخ سیاسی کشور است، می‌شود دنیای استکبار را با دستان خالی شکست داد، اگر مانند ابتدای نهضت ملی شدن صنعت نفت همه مردم در کنار هم و به خودباوری برسند اما برای ادامه باید برنامه داشت و برنامه‌ریزی کرد.

به گزارش خراسان‌تایم، کودتای ۲۸ مرداد، کودتایی است که با طرح و حمایت مالی و اجرائی سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (اس‌آی‌اس) و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و با همراهیارتش شاهنشاهی ایران، بر ضد دولت محمد مصدق در مرداد ۱۳۳۲ به انجام رسید. در آمریکا از آن به نام عملیات آژاکس به انگلیسی (Operation Ajax) نیز یاد می‌شود. کودتای ۲۸ مرداد از بحث برانگیزترین وقایع تاریخ معاصر ایران به‌شمار می‌رود و صف‌بندی‌های سیاسی جدی میان طیف‌های مختلف درباره آن وجود دارد. طرفداران محمدرضا پهلوی، نخست‌وزیر وقت را به نقض قانون اساسی مشروطه متهم و از برکناری او توسط شاه دفاع می‌کنند و آن وقایع را «قیام و رستاخیز ملی» می‌نامند.

*با تأسیس حزب اراده ملی و سایر احزاب مشابه فعالیت علیه حزب توده شروع شد
کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را باید در چارچوب پلان عظیمی دید که دوران ۴۵ ساله «جنگ سرد» را در جهان رقم زد. این جریان در ایران زودتر شروع شد یعنی اندکی پس از شهریور ۱۳۲۰ و ورود ارتش‌های متفقین به ایران که شامل ارتش‌های شوروی و بریتانیا و کمی بعد ارتش آمریکا می‌شد. در این زمان سه قدرت فوق متحد بودند علیه آلمان هیتلری و متحدانش، ولی در داخل ایران با وارد شدن سید ضیاءالدین طباطبایی و تأسیس حزب اراده ملی و سایر احزاب مشابه فعالیت علیه حزب توده شروع شد. حزب توده فعالیتش را در مهر ۱۳۲۰ شروع کرد یعنی کمی پس از ساقط شدن حکومت دیکتاتوری رضا شاه. یعنی از همان اوت سال ۱۹۴۱ میلادی، که دو قدرت غربی و شوروی متحد بودند، جنگ پنهان میان آنان در ایران شروع شد. ماجرای سال‌های ۱۳۲۴- ۱۳۲۵ آذربایجان و کردستان را درواقع می‌توان شروع دوران «جنگ سرد» دانست که باز از ایران آغاز شد و حدود ۴۵ سال تاریخ جهان را رقم زد که همه رفتارهای دولت‌های بزرگ بر محور رقابت دو قطب «شرق» و «غرب» تعریف می‌شد.
سیامک باقری عضو هیئت پژوهشگاه علوم اسلامی دانشگاه امام صادق (ع) تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی خراسان‌تایم پیرامون کودتای روز 28 مردادماه سال 1332 اظهار داشت: عاملان کودتای ۲۸ مرداد کاملاً واضح و مبرهن هستند که به‌وسیله دولت‌های خارجی و کشورهایی که هدف آن‌ها مداخله جویان است، به‌وجود آمده‌اند.

*مهمترین دلیل وقوع کودتا اختلافاتی بود که بین رهبران نهضت ضد استعماری ملی شدن صنعت نفت حادث شد
وی تأکید کرد: کودتای 28 مرداد سال 32، با هدف از بین بردن حکومت صورت گرفته است که مداخلات آن‌ها از نوع نظامی، مردمی، اجتماعی و یا انتخاباتی بوده است که نهایتا باعث بوجود آمدن تنش بین دولت و دربار شد و نگرانی شاه استفاده کردن دولت از امکانات دربار بود.
عضو هیئت پژوهشگاه علوم اسلامی دانشگاه امام صادق (ع) اشاره کرد: همین مسئله باعث شد که شاه از کشور در تاریخ ۲۵ مرداد سال ۳۲ فرار کنند. از مهمترین دلایل وقوع کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ اختلافاتی بود که بین این رهبران نهضت ضد استعماری ملی شدن صنعت نفت حادث شده بود.
وی افزود: که خودشان هم به این اختلافات به وجود آمده دامن می‌زدند، از طرف دیگر آمریکا و انگلیس با شوروی مسائل را هماهنگ کردند، با وجود اینکه کشور شوروی در تحولات منطقه‌ای آن زمان حضور داشت، در کودتا با آن‌ها همراه شد.
محمد رستمی فعال دانشجویی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خراسان‌تایم پیرامون اهداف و ماهیت کودتای 28 مرداد ماه سال 1332 شمسی بیان کرد: در ورق زدن تاریخ یک کشور گاهی اوقات نقاطی وجود دارد که نکات زیادی در آن نهفته است. به طور قطع در تاریخ ایران اسلامی ایران و مخصوصا در دوران پهلوی و مبارزه مردم با این حکومت دست نشانده از این دست نقاط زیاد داریم.

*بیست و هشتم مرداد ماه نقطه عطفی در تاریخ سیاسی کشور است
وی در ادامه تاکید کرد: بیست و هشتم مرداد ماه یکی از این نقاطی در تاریخ کشور است که شاید بتوان از آن به عنوان یک نقطه عطف یاد کرد، نقطه عطفی که بیست و پنج سال سلطه مستقیم آمریکا بر ملت ایران و به خاک و خون کشیدن مردم آزادی خواه و بی‌گناه ایران یکی از نتایج آن بود.
مسئول سابق بیسج دانشجویی دانشگاه صنعتی بیرجند در ادامه افزود: اما در این نقطه حساس چند نکته بسیار قابل توجه وجود دارد که شاید در جغرافیای سیاسی ما قابل بهره‌برداری باشد. نکته اول اهدف‌ها بسیار حائز اهمیت است، نهضت ملی شدن صنعت نفت فقط یک هدف را دنبال می‌کرد و آن ملی شدن نفت بود و این یک هدف محدود بود که می‌توانست بزرگتر شود که این امر اتفاق نیفتاد.
رستمی پیرامون نکته دوم اشاره کرد: یکی از ترفند‌های دنیای استکبار بعد از شکست از ملت‌ها این است که به دلایل مختلف به دنبال اختلاف افکنی در بین رهبران و خواص آن ملت هستند و در نهضت ملی شدن نفت دقیقا این هدف انجام شد و به نتیجه رسیدند.

*می‌شود دنیای استکبار را با دستان خالی شکست داد
وی درمورد نکته بعدی خاطرنشان کرد: دلبستن به قدرت‌ها می‌تواند بدترین ضربه‌ها را به یک جامعه و ملت یا دولت وارد کنند، زیرا تاریخ نشان داده است که طاغوتیان پیوسته به دنبال اهداف خویش هستند.
فعال دانشجویی گفت: می‌شود دنیای استکبار را با دستان خالی شکست داد، اگر مانند ابتدای نهضت ملی شدن صنعت نفت همه مردم در کنار هم و به خودباوری برسند، اما برای ادامه باید برنامه داشت و برنامه‌ریزی کرد.
رستمی در ادامه بیان کرد: یک اشتباه کوچک که برخواسته از هواهای انسانی و قدرت طلبی است، می‌تواند یک ملت را بیست و پنج سال به چنگال ظالمان بسپرد و باعث انواع جنایات شود.
وی در ادامه اظهار داشت: برای براندازی یک نظام طاغوتی باید آن را از ریشه ساقط کرد، نه‌اینکه در همان دستگاه به فکر ترمیم آن باشیم که عاقبتی به غیر از کودتا نخواهد داشت. پیامبراکرم (ص) و یارانشان زمانی که مکه را فتح کردند، اول به سراغ کعبه رفتند و بت‌ها را بیرون آوردند و همه آن‌ها را آشکارا شکستند، زیرا اساسی‌ترین نقاط کفر مردم بت‌ها بودند.
علی حسینی فعال دانشجویی در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه سیاسی خراسان‌تایم پیرامون حادثه کودتای 28 مرداد سال 1332 اظهار داشت: کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ یکی از اتفاقات مهم در تاریخ معاصر ایران بود که در دوازدهمین سال حکومت رژیم پهلوی حادث شد.
وی بیان کرد: در تابستان سال ۱۳۲۰ نیروهای شوروی و بریتانیا وارد ایران شدند، در بازه زمانی سال بیست و سیحدود ۱۵ بار نخست وزیر ایران عوض شد و این نشان دهنده بی ثباتی در کشور ایران در آن زمان بود.

*اینجانب مستظهر به پشتیبانی ملت ایران هستم، دکتر محمد مصدق
فعال دانشجویی در ادامه افزود: هدف اصلی دولت مصدق ملی شدن صنعت نفت بود پس از آن مذاکرات پیاپی بریتانیا بی‌نتیجه مانده و شکایت انگلیس نیز بی‌تاثیر بود، بعد از تصویب قانون ملی شدن صنعت‌ نفت در ایران، دکتر مصدق به نخست وزیری منصوب شد.
حسینی ادامه داد: دکتر مصدق توانست با فشارهای وارده تا حدودی مقابله کند، در تاریخ ۲۵ مرداد دکتر مصدق صدور فرمان عزل خود را خلاف روح قانون اساسی دانست. دکتر مصدق در نامه‌ای به آیت الله کاشانی گفت: «اینجانب مستظهر به پشتیبانی ملت ایران هستم، دکتر محمد مصدق».
در حال از این کودتا می‌توان نتیجه گرفت که اعتماد بی‌جا به کشورهای غربی همیشه به ما آسیب زده و اگر دوباره عمل اعتماد بی‌جا را به کشورها و حکومت‌های بیگانه مرتکب شویم، ضربه سختی از سوی سیاست‌گذاری‌های کشورهای استعمارگر و غربی خواهیم خورد.
تاریخ باید برای ما گواه تکیه برخود باشد، در هر برهه‌ زمانی در تاریخ کشور که ما به دیگران وابسته شدیم یا در انجام امور به ‌آن‌ها تکیه کردیم ضربه خوردیم و دیگر نباید دچار این معضل شویم، تاریخ باید عبرتی برای رفتار امروزمان باشد.

انتهای‌پیام/2/