يکشنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۱۳:۰۲
صدای پای آب در قنات‌های خشکیده/احیاء ۲۵ قنات در یک سال
قنات در خراسان جنوبی رمز زندگی و محور اقتصاد کشاورزمحور مردم در قلب کویر است و در این میان افرادی هستند که زندگی خود را وقف احیاء این قنات ها کرده اند.
اما از آن زمان به این طرف با حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق و بروز خشکسالی دراز مدت، آبدهی قنوات و چشمه‌ها به طور متوسط حدود ۶۵ درصد کاهش یافته است.
برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی به‌وسیله‌ی چاه‌های عمیق و عدم بارش نزولات جوی و بالطبع عدم تغذیه سفره‌ها، موجب افت شدید سطح آب زیرزمینی در اغلب دشت‌های استان و کاهش آبدهی چاه‌ها شده است.
شناسایی ۶ هزار رشته قنات در خراسان‌جنوبی
طی بررسی‌های کارشناسان در خراسان‌جنوبی بیش از ۶ هزار رشته قنات وجود دارد که برخی از آن‌ها به واسطه خشکسالی‌های سال‌های متمادی و تعدادی نیز به واسطه سیل و …دچار مشکل و یا تخریب شده‌اند.
این در حالی است که قنات در خراسان‌جنوبی چنانچه گفته شد از دیرباز سرچشمه حیات و سرزندگی و کشت و کار در روستاها بوده است و خشک شدن آن آسیب‌های جدی به زندگی روستاییان وارد کرده و حتی آب آشامیدنی آنان را با تهدید جدی رو به رو می‌کند.
اما در این میان افرادی پرتلاشی آستین همت بالا می‌زنند و در راستای احیای قنوات شهر و دیار خود گام برمی‌دارند.
غلامرضا کریمی نمونه این افراد پرتلاش و بلند همت است که به واسطه اقدامات ارزشمند، کارشناسی شده و دقیق در حوزه احیا قنوات در سال جاری به عنوان بهره‌بردار نمونه قنوات در سطح ملی انتخاب شده است.
اینکه در حوزه قنوات از خراسان جنوبی فردی به عنوان برگزیده ملی انتخاب شود، افتخاری است که با توجه به آن می‌توان پیش‌بینی روزهای بهتری برای احیای قنوات در این دیار و جاری شدن صدای آب در روستاهای تشنه خاوران داشت.
غلامرضا کریمی اظهار کرد: ۲۳ سال است در عرصه احیا و نگهداری قنوات در خراسان‌جنوبی فعالیت می‌کنم.
وی درباره اینکه چگونه وارد کار در حوزه احیا قنوات شده است، بیان‌کرد: خاطرم است در روستای ما سیل بسیار شدیدی آمد و قنوات را تخریب کرد، اما در آن زمان به همراه یک استاد مغنی برای احیای قنوات روستایمان فعالیت کرده و آن را احیا نمودیم.
جرقه شروع به کار در حوزه قنوات
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره‌برداری از قنوات در سطح ملی ادامه‌داد: وقتی که سیراب شدن مردم روستایمان و خوشحالی آنان را از احیای قنوات دیدم این جرقه در ذهنم خورد که این کار را دنبال کنم.
کریمی افزود: متأسفانه در خراسان‌جنوبی با کسی که در زمینه احیا و بهره‌برداری قنوات فعالیت می‌کند به چشم یک چاه‌کن نگاه می‌کنند در حالی که در روستاها بدون احیای قنوات کشاورزی و در نهایت زندگی معنایی ندارد.
وی با اشاره به اینکه بحث احیای قنوات باید در دانشگاه‌ها تدریس و از فعالان در این بخش حمایت شود، گفت: دستمزد فعالان در این بخش با دستمزد فعالان در بخش ساختمان یکی است در حالی که کار ما به مراتب سخت‌تر و پرخطر از حتی کار در معادن است.
بسیاری از فعالان حوزه احیا قنوات بیمه نیستند
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره‌برداری از قنوات در سطح ملی با بیان اینکه بسیاری از فعالان در حوزه احیا قنوات بیمه نیستند، اظهار کرد: برای احیای یک قنات باید ۸-۹ متری حفاری داشته باشیم و درک سختی این کار را فقط افراد فعال در این عرصه درک می‌کنند.
کریمی با اشاره به اینکه تاکنون برای فعالیت‌هایش به هیچ وجه تسهیلات نگرفته است، بیان‌کرد: اگر قنات‌ها احیا شوند، کشاورزی رونق درآمد روستاییان افزایش و در نتیجه مهاجرت از روستا به شهر کاهش پیدا می‌کند.
25قنات را از ابتدا سال احیا کردم
وی ادامه‌داد: از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۲۵ قنات را در شهرستان سربیشه و بیرجند احیا کرده‌ام و از این بابت بسیار خرسندم.
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره‌برداری از قنوات در سطح ملی با اشاره به اینکه با بسیج سازندگی در راستای احیای قنوات همکاری داشته است، گفت: ۱۵ نفر به صورت مستقیم و ۵۰ نفر نیز به صورت غیر مستقیم با من همکاری و از این طریق کسب روزی حلال می‌کنند.
قنوات احیا شده با مشکل رو به رو نشدند
کریمی درباره عوامل برگزیده شدن به عنوان نمونه ملی در بخش نگهداری و بهره‌برداری از قنوات در سال جاری اظهار کرد: هیچکدام از قنواتی که در طول ۲۳ سال گذشته احیا کرده‌ام، در سال‌های بعد دچار مشکل نشده‌اند که یک امتیاز محسوب می‌شود.
وی بیان‌کرد: همچنین در سال‌های فعالیت به توصیه‌های کارشناسان عمل کرده‌ام و علی‌رغم اینکه کار احیا قنوات بسیار پرخطر است هیچ حادثه‌ای برای من و همکارانم به وجود نیامده است.
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره برداری از قنوات در سطح ملی گفت: نیروهای همکار من نیروهای کاردیده و آموزش دیده بوده و همه آنان نیز نیروهای داخل استان هستند.
کریمی با اشاره به اینکه قنوات شاهرگ حیاتی جامعه هستند، اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از قنوات در سال‌های گذشته به واسطه کاهش بارندگی خشک شده است و در این راستا برای رونق کشاورزی و تأمین آب روستاییان باید احیا قنوات را مد نظر قرار بدهیم.
خاطره‌ای از سیل روستای شیرگ آقا
وی گفت: یکی از خاطرات شیرین من در طول سال‌های فعالیت مربوط به احیای قنوات بعد از سیل در روستای شیرگ آقا در بهار ۹۸ بود.
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره برداری از قنوات در سطح ملی اظهار کرد: بعد از آن سیل اگر احیای قنوات صورت نمی‌گرفت بی‌شک به واسطه تشنگی و عدم امکان کشاورزی بسیاری از مردم روستا به نقاط دیگر مهاجرت می‌کردند.
کریمی بیان‌کرد: اما ما با تلاش و کوشش در راستای احیای قنوات این روستا از خردادماه سال گذشته تلاش کردیم و زمینه رضایت و شادی مردم فراهم شد.
وی گفت: من کار در روستای شیرگ آقا را با اوراق ۱۴۰۱ انجام دادم ولی از آنجایی که هدفم رفع مشکل روستاییان بود با رغبت آن را پیگیری کردم.
بهره‌بردار نمونه نگهداری و بهره‌برداری از قنوات در سطح ملی اظهار کرد: شاید کار در حوزه احیا قنوات مشکل و سخت باشد ولی وقتی صدای جاری شدن آب، خوشحالی مردم از رونق کشاورزی و رشد نهال‌های سبز را می‌بینم، از کارم لذت می‌برم.
کریمی یادآور شد: امیدوارم جامعه ما بیش از قبل به اهمیت موضوع احیا قنوات واقف شود و به آن به عنوان یک شغل ساده ننگرند.
چه لذتی بالاتر از اینکه کام روستاییان هم وطن را با تلاش و قوت بازو سیراب کنی و سفره خود و خانواده‌ات نیز از این کار برکت گیرد. بی شک این کار را تنها انسان‌هایی پیگیری می‌کنند که دل در گرو آبادانی روستا و رونق زراعت دارند.
انتهای پیام/4
کلمات کليدی: خراسانتایم , خراسان جنوبی , قنات