يکشنبه ۱۲ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۰۸
یادداشت اختصاصی خراسان تایم - جواد قوسی
شورش اقلیت بر اکثریت
تاریخ معاصر ایران با حوادث پرفراز و نشیبی همراه بوده است. اتفاقات رقم خورده در 100 سال اخیر به قدری مهم و موثر در سرنوشت ایران بوده که می توان از نقاط عطف بسیاری نام برد.
بعد از انقلاب هم به غیر از جنگ 8 ساله اتفاقات مهمی برای ایران رویداده است. لکن آن رویدادی که بیش از هر اتفاق دیگری جنجال، تنش، دودستگی، آشوب، فشار و هجمه وارد کرده است مسائل پیرامونی انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در سال 88 بود.
در سال 88 مانند هر سال انتخاباتی دیگری قرار به برگزاری رفراندومی برای انتخاب رییس جمهور در جهت خدمتگزاری به مردم بود که این اتفاق عملیاتی هم شد ولی مسائلی دست به دست هم داد که بعد از آن همه چیز به طور عادی و معمولی پیش نرفت و تنش هایی در جامعه سر مساله مطرح شده تقلب به وجود آمد و ایران نزدیک به 8 ماه پرهیاهو و پرخبر را سپری کرد تا در نهایت قائله در 9 دی ماه همان سال خوابید. هرچند پرونده و دیدگاه های حول آن همچنان باز است و بعید می باشد که به این زودی مختومه هم اعلام شود.
آن چیزی که از اهمیت برخوردار است رفتارشناسی اقشار و گونه های مختلف جامعه در قبال این واقعه می باشد. سوای همه تصمیمات و اظهارنظرات احزاب، خواص فرهنگی سیاسی و ورزشی، بیگانه ها، نیروهای انتظامی و بسیج و رهبر انقلاب، آن چیزی که بیشتر از همه حائز اهمیت است و حتی دستاویز قرار گرفته و به آن دامن زده شده نقش مردم است و طرح این سوال که آیا مردم روبروی نظام جمهوری اسلامی قرار گرفتند؟ این سوال از دو حیث موضوعیت پیدا می کند؛ اول اینکه در هیچ رخداد دیگری مانند واقعه 88 شاهد طرح موضوع حضور و اعتراض مردمی به خصوص در کف خیابان نبودیم و دیگر اینکه نظام جمهوری اسلامی با دو وجه مشروعیت و مقبولیت پیشتاز می باشد.
مشروعیت اش برگفته از مساله ولایت فقیه است که توسط بنیان گذار آن مطرح شده و مقبولیتش به واسطه پشتوانه مردمی آن است. پشتوانه ای که از تلاشهای به ثمررسیدن انقلاب دیده می شود تا جنگ تحمیلی و حضور در راهپیمایی ها و انتخابات مختلف.
پس آن چیزی که به مسائل انتخابات 88 اهمیتِ موضوع می دهد، در رابطه با مخدوش کردن وجه مقبولیت نظام جمهوری اسلامی است که از سوی افراد مخالف، منافق و معاند مطرح می شود و دستاویزی برای هجمه، استهزا و سرکوفت تبدیل شده است. حتی این پرسش می تواند توسط ذهن کنجکاو و پرسشگر یک شخص علاقه مند به نظام هم مطرح شود. برای اینکه بهتر بفهمیم چه کسانی و در چه شهرهایی اعتراض خیابانی شدید صورت دادند، لازم است ابتدا مساله ای روشن شود.
از اواسط دهه 70 بواسطه تصمیم های اقتصادی و فرهنگی اتخاذ شده، قشر جدیدی در جامعه ایران شکل گرفت. قشری که کاملا زاییده تصمیم های مبتنی بر اقتصاد نفتی و سرمایه داری و ولنگاری های فرهنگی و هنری بود و به هیچ عنوان، ریشه در خاک این مرزو بوم نداشت. جامعه ایران شاهد افرادی بود که کاهش یا افزایش نرخ دلار هیچ تاثیری بر آنها نمی گذاشت. این قشر در جامعه شناسی به طبقه متوسط یا قشر بورژوآ معروف هستند.
برخی شان به اصحاب قدرت هم وصل هستند. در اواخر دهه 70 روند توسعه این قشر شدت گرفت و تکثیرشان ادامه پیدا کرد تا به امروز. در دوره موسوم به اصلاحات از لحاظ فرهنگی رشد کردند و در دوره موسوم به مهرورزی از جنبه اقتصادی فربه شدند. تا به امروز تنها حرکت انجام شده برای جلوگیری از رشد این قشرِ به ظاهر شیک ولی باطنا خطرناک، امرونهی های زبانی و بگیرو ببندهای فیزیکی بوده است.
با این توصیفات و توضیحات، امروز جامعه ایران دارای طبقه ای است که بیشتر جمیعت شان در تهران بزرگ جمع شده، هرچند شهرهای دیگر هم بی نصیب نمانده اند. همه آن مسائل اصلی و فرعی که امروز بر سر آن جنجال و صحبت است و بیشتر از همه مورد توجه قرار می گیرد از نوع نیازهای همین قشر است. با این شرایط فرض کنید که تصمیم و نتیجه ای برخلاف باب طبع و پسند این جماعت گرفته شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ حتی آن مساله اگر بخواهد در مورد امنیت ملی کشور باشد.
پیش تر تاکید شد که این قشر بی هویت اند؛ پس انتظار درک مسائلی چون اسلام، ایران، انتخابات و انقلاب انتظار گزافی است. بعد از اعلان نتایج انتخابات 88 و تفاوتی که در آرای فرد منتخب در غالب استانها با شهر تهران به وجود آمد، شاهد مخالفت افرادی بودیم که نتایج انتخابات را نمی پذیرفتند. افراد مخالفی که حاضر به تن دادن به نتایج نبودند و وقتی با مطرح شدن بحث تقلب از سوی برخی کاندیداها و حامیان اصلی شان روبرو شدند فرصت اعتراض و هجمه را پیدا کردند.
آن ها خواسته یا ناخواسته رای سایر مردم ایران را نادیده گرفته بودند چون به خیال خودشان وقتی آنها به چیزی رای داده باشند پس بقیه هم لازما به آن رای داده اند. اعتراضات خیابانی شدید آنها، بغض فروخورده ای بود که سرباز کرد و تا آنجا که توانستند و از دستشان برآمد کم نگذاشتند.
این را می توان شورش اقلیت بر اکثریت تعبیر کرد، اقلیتی که در پایتخت زندگی می کنند و ظاهرا خون های رنگی تری نسبت به سایر مردم ایران دارند. در این بین ناگفته نماند افراد معدود دیگری از جامعه – چه در تهران، چه در شهرستان- اعتراضات و شبهاتی نسبت به برخی مسائل داشتند ولی هرگز جزو افرادی نبوده و نیستند که بخواهند در خیابان های شهرهایشان به اموال عمومی آسیب برسانند، چه برسد به اینکه مسجد آتش بزنند یا سرباز کتک بزنند یا به پایگاه بسیج حمله کنند یا انسانی را برهنه کنند.
در این دسته بدون شک افرادی یافت می شوند که اعتراضات و مخالفت هایی با کاندید پیروزشده انتخابات داشته و شاید به برخی از تصمیم های شورای نگهبان یا سایر ارکان نظام نقدهایی وارد کنند ولی هرگز هیچ کدام از کارهای مشمئزکننده فوق را حاضر نیستند حتی تجربه کنند. تعدادی بعد از اینکه شبهه هایی برایشان پیش آمد، دفاع از آراشان را حق خود میدیدند ولی بعد از روشن شدن مسائل حقیقی اعتراضات، خود را کنار کشیدند. پس تفکیک افراد حاضر در صحنه لازمه دست یابی به نتیجه و قضاوت درست می باشد.
می توان در کنار این صحبت ها از نقش تبلیغات رسانه ای و فضای مجازی سخن گفت، همچنین از نقش کلیدی دشمنان نظام و خواص بی بصیرت سخن گفت و مساله انتخابات را از زوایای دیگری بررسی کرد. اما آن چیزی که از سوی نگارنده این مطلب در آسیب شناسی حوادث 88 بیش تر از همه داری اهمیت است، پاشنه آشیل جامعه است. اگر جامعه ای از درون خود را پرورش دهد و مستحکم سازد و با فعالیت های موثر و عمیق جلوی مسائل حاد و عدیده ی فرهنگی را بگیرد، ضربه های سهمگین دشمن و حتی خیانت های نوکران بی جیره و مواجیب داخلی شان کارساز واقع نمی شود.
اتفاقات سال 88 که تعبیر فتنه نزدیک ترین واژه برای تعریف آن می باشد، در ابعادی حیثیت و آبروی نظام جمهوری اسلامی را دچار خدشه و آسیب کرد و همین امر را اگر مورد بررسی دقیق قرار دهیم، جرم بسیار بزرگ و& البته غیرقابل اصلاح –حداقل در کوتاه مدت- برای مسببین اصلی آن است و همین برای مجرم دانستن آنها کافی است. عاملینی که بدون توجه به عاقبت کارهایشان دست به بازی خطرناک ولی مضحکی زدند که تاسالها نمی شود آن را فراموش کرد و از کنار آن به راحتی عبور کرد.
کلمات کليدی: انقلاب ، قیام، رضا خان ، محمد رضا خان ، انقلاب 57 ،فتنه ، 88 ، شورش آشوب ، آشوب ، بلوا شورش ، اقلیت ، اکثریت ، نظام ، جامعه ، جواد قوسی ، یادداشت ، بیرجند ، خراسان جنوبی، بیرجند، خراسان، خراسان تایم،
